Gisteren eindigde de Republikeinse conventie in Cleveland. Waar Donald Trump zowaar genomineerd werd als presidentskandidaat. Hoe diep kon de partij van Lincoln, Eisenhower en zelfs die van Reagan en (twee keer) Bush eigenlijk vallen ? De kroning levert vreselijke toneelstukken op, van mensen die totaal andere ideeën dan Trump hebben, er een andere visie op nahouden en gruwen van zijn stijl, en die vervolgens toch hun “endorsement” voor de man uitspreken. Zoals Paul Krugman het opmerkte is het ver gekomen als alleen Ted Cruz, de aartsconservatief die zoveel vijanden gemaakt heeft dat hij door de ex-fractievoorzitter van zijn eigen partij “Lucifer” werd genoemd, als enige met zijn eer intact de conventie kon verlaten. Hij gaf een speech waarin hij niet opriep voor Trump te stemmen.

Ik hoop dat zijn landgenoten dat ook effectief niet doen. Dat ze leren uit het Brexitreferendum dat slechte keuzes maken in een democratie ook echte consequenties heeft. Verkiezingen doen ertoe, het is geen spel of show, geen grap of een kans om eens goed af te geven op “het systeem”. De leiders die verkozen worden zouden wel eens echt hun ideeën kunnen uitvoeren – en dat systeem kan je wellicht beter proberen bij te sturen dan omver te schoppen, als je niet zelf onder het puin wil belanden.

Overigens roept de episode ook in het algemeen vragen op over de rechtstreekse verkiezing van partijleiders of presidentskandidaten. Dat klinkt wel democratisch, maar kan er ook toe leiden dat partijen plots een andere koers gaan varen. Dat ze plots voor iets anders staan dan waar hun mandatarissen jaren voor hebben gepleit. Wat dan weer vragen oproept bij al die mensen die eerder voor de partij kozen. Je zal maar een Republikein zijn, die zoals het Republikeinen past, voor vrijhandel en een actieve rol van de VS in de wereld pleit. Of een Labourvertegenwoordiger die plots vaststelt dat zijn partij door Corbyn naar het model van Podemos of Syriza (zeg maar onze PVDA) wordt geleid, terwijl je zelfs als sociaal-democraat werd verkozen. Ik ben voor interne partijdemocratie, maar toch wel liefst met enige garanties dat partijen ook zichzelf blijven. Want wie zich in het kernverhaal van een partij niet terugvindt, moet niet proberen die te gaan leiden. Die moet een andere partij oprichten…

Terug naar de VS. Ik heb altijd gevonden dat Hillary Clinton een uitstekende presidentskandidate zou zijn, maar nu rust er wel een heel zwaar gewicht op haar schouders. Hopelijk houdt ze er rekening mee dat ze niet alleen de president van links en centrum-links* Amerika zal moeten worden – en daarna zijn. Ze heeft nu de zware taak om al wie de VS en bij uitbreiding de wereld een goed hart toedraagt te verenigen en achter zich te scharen. May God bless her. And may God bless the United States of America. Ze zullen het nodig hebben…

*Wat in de VS centrum-links is, is bij ons overigens centrum-rechts, aangezien het midden van het politieke landschap elders ligt. Altijd nuttig om te onthouden, ook bij andere vergelijkingen tussen de politieke partijen in verschillende landen.