Archief van
Maand: december 2020

De Waarheid in Beeld

De Waarheid in Beeld

Op 1 januari verjaart ook Essen in Beeld. Het is dan al 12 jaar geleden dat we met onze fotosite van start gingen. Ondertussen brachten we 106.000 foto’s samen. Sinds enkele jaren kreeg de site overigens ook een extra leven op Facebook. Het is ook daar dat ik meestal zelf de foto’s het eerst tegenkom, want ik kom toch vooral op de site als er even iets misloopt. Dat was de voorbije dagen het geval, al zal u het niet gemerkt hebben. Het ging namelijk om een heel “doordeweeks” foutje : enkele foto’s waren op zo’n grote resolutie ingescand dat het systeem het even niet aankon. Dan verklein ik die zelf en plaats ze dan terug.

Maar daardoor wordt natuurlijk wel mijn aandacht getrokken op die foto’s. Zeker als de eerste uit de reeks hoopvol titelt dat het om “De Waarheid” gaat, en dan de gemeentepolitiek blijken te betreffen.  De vier foto’s (u vindt ze hier, hier, hier en hier) geven een verkiezingsfolder van de Essense afdeling van de Belgische Werkliedenpartij in 1938 weer.  Een interessant tijdsdocument.  Met de ogen van vandaag is het natuurlijk in de eerste plaats tragisch : het negenpuntenprogramma op de eerste bladzijde begint met “geen oorlog”.  Alvast die wens zou geen “Waarheid” worden, en daar konden de Essense socialisten uiteraard niets aan doen.  Het feit dat het bovenaan in de lijst staat wijst er wel op dat de dreiging ook in 1938 scherp werd aangevoeld.

Maar ook daarnaast zijn er nog opmerkelijke vaststellingen.  De lichte ontgoocheling dat VNV/Rex geen lijst indiende, bijvoorbeeld; de hoop dat een dergelijke lijst de conservatieve katholieke meerderheid zou verzwakken bleek in 1938 zowaar groter dan de ideologische afkeer voor beide partijen.  Ook de bekommernis om uit te leggen dat de socialisten niet ipso facto “slechte Vlamingen” zijn zou de komende tientallen jaren naar het achterplan verdwijnen.  En de titel “De Waarheid” zou in de Koude Oorlog te zeer verweven raken met de Sovjetrussische Pravda, en dus voor gematigd links onbruikbaar worden.

Wie het met de ogen van vandaag de folder leest, merkt ook dat de rest van het negenpuntenprogramma, dat na de “geen oorlog” komt, veel punten bevat die tot vandaag actueel blijven.  Een degelijk bestuur en goede wegen zullen wel altijd zaken blijven die de kiezer van een gemeentebestuur verwacht.  En uiteraard ontgaat mij noch de aandachtige sp.a-er die de folder terugleest de ironie van het “zwemdok”, waar de socialisten gedurende jaren naar vroegen, maar dan eens mee aan de macht noodgedwongen mee moesten sluiten.  Waarna ze de kans om er een nieuw te bouwen via een coalitiewissel aan zich voorbij lieten gaan het samengaan met de christen-democraten te verlengen, dezelfde christen-democratie die ze in 1938 nog verfoeiden.  Waarom ze dat niet deden is een vraag waarop ik nog steeds naar een eerlijk antwoord zoek, maar natuurlijk zou het niet fair zijn om het coalitiespel van 2018 te willen herspelen met de kaarten van 1938.  Er is ondertussen net iets te veel water door de (rechtgetrokken en vervolgens gehermeanderde) Kleine Aa gevloeid.  Partijprogramma’s en -strategieën veranderen, en gelukkig maar.

Zoals ook Essen verandert, waar we met met “Essen in Beeld” een beetje de weerslag van proberen te bewaren.  Ook in onze 13e jaargang.  En gelukkig niet alleen wat de politiek betreft.  Eigenlijk is de site aan een grondige “remake” toe, maar dat ligt voorlopig vooral in handen van de Heemkundige Kring.  Maar het basisidee zal blijven : het Essen van nu en vroeger in beeld brengen.

Er is een vaccin ! Vanaf vandaag wordt het ook bij ons uitgedeeld. Het einde van het coronaverhaal is in zicht. De wetenschap en de farmaceutische industrie hebben zich in de voorbije maanden vierdubbel geplooid om een vaccin tegen Covid-19 te ontwikkelen. Het is nog net voor het jaareinde gelukt om de procedure helemaal te voltooien en ook formeel groen licht te krijgen. Dat was verhoopt, maar het blijft een onwaarschijnlijke prestatie, als we weten hoe lang er voor sommige ziektes aan een vaccin werd gewerkt – of nog wordt gewerkt. De omvang van de Covid-pandemie en de disruptie van onze samenleving die het heeft meegebracht verantwoorden uiteraard de gigantische inspanning, maar ook dan bleef het tot voor enkele weken of maanden afwachten of ze ook resultaat zouden opleveren.

De snelheid waarmee dit medische wonder gerealiseerd werd heeft ook het nadeel dat ze bij sommigen wantrouwen wekt – samen met de complottheorieën die de coronapandemie van bij het begin geteisterd hebben en de (levensgevaarlijke en volstrekt onverantwoorde) “anti-vaxx” beweging die al jaren actief is, mee gevoed door hier en daar een onvermijdelijke nevenwerking van elk spuitje. Dat is begrijpelijk, maar we moeten er alles aan doen om dat wantrouwen weg te nemen. Want alleen als er voldoende mensen zich laten inenten kunnen de huidige beperkingen op onze vrijheid -ter herinnering, die zijn ongezien en draconisch, hoe sterk we er ook enigszins aan gewend raken- echt worden teruggeschroefd. Dus hoop ik echt dat iedereen op haar of zijn eigen niveau probeert om mee het voortouw te nemen om mensen te overtuigen om zich te laten vaccineren. Alleen zo wordt het grootste deel van 2021 terug “normaal” !

Buiten !

Buiten !

Het Brexit-handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU is op de valreep rond geraakt. Het moet nu op één week door allerlei organen geloodst worden, aan beide kanten. Wellicht komt er langs EU-kant een voorlopige goedkeuring, in afwachting van een definitieve vertaling en een procedure in elk van de Lidstaten. Zelfs die voorlopige goedkeuring is op het nippertje : de raad van ambassadeurs, Coreper, moest gisteren samenkomen, op Kerstdag. Ik heb die vergadering (weliswaar in zijn “andere” samenstelling, met de adjunct-ambassadeurs) wel eens bijgewoond, en weet dat er een grote machine achter zit. En niet alleen in het Europagebouw, in alle EU-landen zijn tientallen mensen dezer dagen op dat akkoord aan het werken. Omdat Boris Johnson niet eerder de knopen durfde doorhakken.

De “landingszone” was immers al lang bekend : het VK zou op de laatste cruciale domeinen moeten toegeven. Zo gaat dat immers als het grootste handelsblok ter wereld over de toegang tot zijn markt onderhandelt met een relatief kleine buur. Want daar ging het hier over. Ter herinnering : de Britten besloten in juni 2016 bij referendum dat ze uit de Europese Unie wilden stappen. Daarna werd de procedure van art. 50 in gang gezet, die leidde tot een terugtrekkingsakkoord, waarin de “boedelscheiding” werd geregeld en een beperkt aantal, minimale afspraken over de toekomst werden gemaakt. De echte afspraken over de toekomstige samenwerking moesten dus nog worden vastgelegd. Ondertussen, en tot 31 december van dit jaar, loopt een overgangsperiode waarin het VK geen lid meer is van de EU maar wel aan alle regels onderworpen blijft. Zodat er in de praktijk niet zo veel veranderde. Daaraan komt volgende week dus een einde : de nieuwe regels betekenen voor veel mensen en ondernemingen een grote verandering. Vooral aan Britse kant, uiteraard, maar ook in de EU. Uiteindelijk koos het VK namelijk voor een “harde Brexit” : een beperkte relatie met de EU, maar dus veel beperkingen op de samenwerking.

Uiteraard was het de bedoeling van Johnson en C°om méér van de voordelen van EU-Lidmaatschap te behouden, en toch de zogenaamde “soevereiniteit” te versterken. Maar als de onderhandelingen één ding hebben duidelijk gemaakt, dan is het dat gedeelde soevereiniteit net méér soevereiniteit is. De afspraken over de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek zouden nooit zo gunstig voor die laatste zijn uitgevallen als het land(je) alleen had moeten onderhandelen. De Franse, Vlaamse, Nederlandse… vissers zouden er nooit zo goed vanaf zijn gekomen in een bilateraal akkoord met de Britten. Maar nu kregen hun belangen ook het gewicht mee van de Italiaanse, de Poolse, de Slovaakse en de Cypriotische bevolking, waar nochtans geen mens wakker ligt van een Noordzeevis meer of minder. Dat effect hebben de Brexiteers schromelijk onderschat : ze wisten dat er binnen de Unie landen tegen elkaar kunnen worden uitgespeeld en allianties kunnen worden gesmeed – het VK was daar zelf vaak goed in. Maar waar de Britten zich herinnerden dat ze binnen de EU vaak met de fluwelen handschoen werden benaderd, kregen ze tot hun verbazing nu met de ijzeren vuist te maken : ze waren vergeten dat er naar buitenuit véél gemakkelijker één lijn wordt getrokken. Bij elke poging, ook in de voorbije weken, om rechtstreeks met Parijs, Berlijn, Warschau of Rome te spreken kregen de Britten het deksel op de neus : Michel Barnier en Ursula Von Der Leyen waren de enige gesprekspartners. Een inschattingsfout die ook Trump in de voorbije jaren wel eens maakte, toen hij tot zijn verbazing merkte dat Juncker en Vestager echt wel voor de hele EU konden spreken. En die EU is nu eenmaal niet meer of minder dan een economische wereldmacht, maar zelfs de VS en dus zeker het VK rekening mee moet houden.

Met dit akkoord is Brexit voor de EU een afgesloten dossier, dat wellicht alleen in technische werkgroepen allerhande af en toe nog interesse zal wekken. Maar de droom van David Cameron, die hoopte met het referendum de discussie over de Britse relatie met de EU te beslechten en de hoop van vele Britten om het dossier nu ook te sluiten gaat niet uitkomen. De relatie met de Europese Unie gaat nog jaren centraal blijven staan in de Britse politiek. Zoals die ook een centrale kwestie is in alle buurlanden van de Unie; in Noorwegen, Albanië, Servië, Zwitserland, IJsland, Oekraïne is de relatie met ons een essentiële kwestie. In de EU is de relatie met die landen een grotendeels technocratisch vraagstuk. Zo zal het ook de Britten vergaan. Tot de dag dat ze opnieuw zullen beseffen dat EU-Lidmaatschap een hefboom is die een land versterkt en net méér macht geeft. Dat er ondanks de Brexit-saga ook bij ons nog steeds politici rondlopen die verkondigen dat Vlaanderen of België beter af zouden zijn buiten de Unie vind ik dan ook onbegrijpelijk : Vlaanderen heeft zwaarder op dit Brexitakkoord gewogen dan Schotland, hoewel dat laatste veel sterker getroffen wordt. Maar misschien zal het wel dagen als het akkoord volgende week ook echt ingaat…

Een kommisseke mjer of minder…

Een kommisseke mjer of minder…

Ik heb nog niets geschreven over de twee vorige gemeenteraden. Ook de Nieuwsflits is tot op vandaag nog niet verschenen. Het schrijven van die laatste Flits van het jaar is altijd een beetje een lijdensweg. Dat komt onder meer omdat op het einde van het jaar het meerjarenplan of budget op de agenda staat, en dat leent zich niet zo goed tot een opdeling in korte “flitsende” stukjes. De volgende Nieuwsflits wordt daarentegen ongetwijfeld gemakkelijker, ook al omdat ik ernaar uitkijk om “jaargang 20” te mogen schrijven. Toch wel een mijlpaal voor een elektronische nieuwsbrief !

Maar die laatste Flits van 2020 komt er onvermijdelijk toch aan deze week, dus moet ik hier ook niet alles beschrijven wat er op die twee raden gebeurd is. Ik ga er daarom één fenomeen uitpikken : er wordt de laatste tijd in onze raad vrij regelmatig een punt naar de commissie verwezen. Dat gebeurt op initiatief van meerderheid en oppositie. Wij dienen al eens een voorstel in dat expliciet een (verdere) bespreking in de commissie vraagt, de collega’s van de overzijde doen dat soms ook met voorstellen of vragen waar dat niet meteen onze bedoeling was. Maar meestal aanvaarden we die uitkomst. Omdat het vaak een betere besluitvorming oplevert, want in de commissies is een meer open bespreking mogelijk, met meer inbreng van zowel de bevoegde schepenen, externe deskundigen of belanghebbenden, de ambtenaren als de raadsleden. Zo werkt het niet altijd; soms zijn commissies een verplicht nummer, een soort generale repetitie voor het (slechte) theater dat de gemeenteraad af en toe ook wel eens is. Maar vaak werkt het wel. En -opmerkelijk genoeg- in coronatijden lijkt het zelfs beter te werken dan anders. Het lijkt erop dat we digitaal op kortere tijd meer kunnen bespreken. Er pikken ook meer raadsleden die geen commissielid zijn aan, want ook wel te maken kan hebben met het stilliggen van alle mogelijke andere tijdsbestedingen op een doordeweekse avond.

Al die vaststellingen werpen een wat ironisch licht op het verloop van de vorige gemeenteraad. Op vraag van het schepencollege werd het ene punt na het andere naar de commissie verwezen. Telkens met onze instemming. Maar die ene keer dat wij de verwijzing naar een commissie vroegen was dat voor hetzelfde college niet nodig. Het was nochtans een schoolvoorbeeld van een punt waar een rustige discussie het draagvlak had kunnen vergroten en allerlei schoonheidsfoutjes had kunnen wegwerken. Het ging over de oprichting van een Landbouwadviesraad. Daar is de voorbije maanden klaarblijkelijk hard aan gewerkt, maar er werd nooit over teruggekoppeld naar de gemeenteraad. Het voorstel dat voorlag was daardoor inventief, maar riep ook daardoor heel veel vragen op. Van de uitgangsvraag (“Waarom een afzonderlijke Landbouwadviesraad ?”) tot heel praktische vragen over de samenstelling, de financiering… waaruit bleek dat de opgestelde statuten niet helemaal waterdicht waren. De verschillen met de bestaande adviesraden werden wel even impressionistisch geduid, maar niet echt uitgesproken. En op de praktische vragen kwam ook geen sluitend antwoord. Het was dus bijna een evidentie dat de vraag voor een verwijzing naar de commissie kwam. Het verbaast mij dan ook enigszins dat de collega’s van CD&V daar een probleem in zagen. Waarom moest het punt zo nodig nu goedgekeurd worden ? Zeker toen ze doorhadden dat ze daarmee ook de eigen coalitiegenoten van sp.a aan het forceren waren. Het vertrouwen in het voorstel kan toch niet zo klein zijn dat ze vrezen dat het de commissiebespreking niet kan doorstaan ? Nu kregen wij de indruk dat er een stevige adder onder het gras moet zitten. Dat zou veel minder het geval zijn geweest als ze meteen met de commissieverwijzing hadden ingestemd.

Was het dan echt puur een kwestie van laten zien “wie er baas is” ? Dat is dan goed misgegaan, want iedereen zag aankomen dat sp.a-collega Jokke Hennekam ging instemmen met de verwijzing naar de commissie die ik voorstelde. Net omdat de prijs minimaal is : je kan sp.a niet echt een paar weken uitstel kwalijk nemen voor iets dat toch niet dringend is. Zo kwam dus een wisselmeerderheid tot stand. De eerste in deze legislatuur. Eentje van 14-11, wat de wisselmeerderheid zonder CD&V plots groter maakte dan de meerderheid mét CD&V die het meerjarenplan goedkeurde. Goed dat er toch af en toe nog eens aan de verkiezingsuitslag wordt herinnerd.

Ik heb op de raad begrepen dat collega Liesje Van Loon veel tijd en energie in de Landbouwadviesraad heeft gestoken. Voor haar vind ik het wel jammer dat het dossier nu een beetje “ontspoord” lijkt – haar schepenen en fractievoorzitter hadden moeten weten dat er géén draagvlak voor was gecreëerd binnen de raad . Maar ik hoop dat ze nu de kans grijpt om het gewoon zelf in de commissie toe te lichten.

En zo werd de bespreking over de Landbouwadviesraad plots interessanter dan die over het meerjarenplan, die ik nochtans (uiteraard) veel beter had voorbereid. Gelukkig maar, want ik begon erg vermoeid aan de gemeenteraad, omdat ik de hele dag vergaderd had over een… meerjarenplan ! Met een hoger budget dan dat van Essen, en waarbij ik voor een goedgekeurd plan instond. Die vermoeidheid leidde er even toe dat ik tijdens de raad dacht dat het eind juni was, in plaats van december. En nu lijken alle coronamaanden wel een beetje op elkaar, maar de zomer is duidelijk niet in het land. Gelukkig maar, want anders zouden de landbouwers geen tijd hebben voor adviesraden – ze zouden moeten oogsten wat ze gezaaid hebben, of hoe landbouw en politiek toch ook iets gemeen hebben…