Tom Bevers

Niet gemakkelijk, terugblikken op de gemeenteraad van gisteren. Omdat ik voor één keer (veel) meer energie in de besloten zitting had gestoken dan in de openbare vergadering. Al was die ook wel boeiend. Vooral het gebrek aan reactie op mijn vaststelling dat er onvoldoende budget in het meerjarenplan is voorzien om het Autonoom Gemeentebedrijf (AGB) ook na 2015 nog te laten werken. Het werd niet eens ontkend. Nu begrijp ik beter waarom er met alle mogelijke wettige en onwettige middelen om uitstel voor de invoeren van het meerjarenplanstelsel (BBC) in het AGB moest worden gezorgd. Dan zou immers de put van 500.000 EUR meteen aan het licht zijn gekomen. Ik ben benieuwd naar het vervolg.

Maar de besloten zitting was belangrijker voor mij. Daarover veel vertellen ligt natuurlijk moeilijk, vanuit de aard van de zaak. Omdat de betrokkenen zelf één en ander op het net hebben gezet, kan ik wel een link meegeven : het ging over deze zaak.

Zonder dus op de grond van het verhaal in te gaan… In de bespreking probeerde de burgemeester op een bepaald moment een tegenstelling te creëren tussen zijn “rationele” en mijn “emotionele” aanpak. Hij probeerde dat zelfs te veralgemenen door te stellen dat het schepencollege van nature rationeler is dan de gemeenteraad. Gelukkig besefte hij al snel dat dit niet de meest rationele (…) uitspraak was. Maar ook naar mij persoonlijk voelde ik meteen aan dat hij ongelijk had en ik heb het dan ook meteen ontkend. Maar ik heb er wel even over moeten nadenken.

Met dit als besluit… Mijn enige emotionele betrokkenheid bij dit verhaal is mijn sterke overtuiging dat ik gelijk heb – en dat gelijk dan ook probeer te halen. En natuurlijk heb ik empathie voor wat de betrokkenen overkomt, maar die heeft de burgemeester naar eigen zeggen ook – ik geloof dat trouwens.

Wat maakt dan wel het verschil dan uit ? Bij het zoeken bleek dat ik het antwoord op mijn eigen vraag in mijn eigen tussenkomst had staan – maar dan in de ene zin ervan die ik niet had uitgesproken. Het gaat over het geweten. Naast de rede speelde het oordeel over wat goed en kwaad is, over wat juist is, een rol.

In mijn economie-opleiding zat een zware cursus moraalfilosofie, één van de “buisvakken” in het tweede jaar, weet ik nog. Ik deed dat nochtans wel graag. Het hoort ook bij een economiestudie.

Ik heb gisteren ook de vergelijking met het OCMW gemaakt, en begrepen dat die ook voor andere raadsleden relevant was. Omdat daar vaak dit soort oordelen moeten worden geveld. Waar de rationaliteit niet het enige antwoord geeft. Dat is de reden waarom ik het OCMW vaak “politieker” vond dan de gemeenteraad. Er is één beste oplossing om een riool te leggen, maar om de respectievelijke verantwoordelijkheid van het individu en de maatschappij vast te leggen is die er niet. Ik denk dat ik hier al eens heb verwezen naar toenmalig Agalev-OCMW-raadslid Lieve Wuyts die vertelde dat ze van een bepaalde beslissing had wakker gelegen. Omdat ze die bij nader inzien niet “juist” vond. Niet omdat ze niet efficiënt zou zijn, omdat de riool verkeerd werd aangesloten. Ook niet omdat ze op één of andere manier persoonlijk betrokken was bij het dossier. Maar omdat het morele oordeel niet klopte. Omdat ze het besluit in “eer en geweten” fout vond. Die vaststelling kan natuurlijk voor emoties zorgen, maar het oordeel zelf is daar niet op gebaseerd.

Ik heb deze morgen in de spiegel gekeken en besloten dat ik in mijn eigen ogen in dit verhaal juist heb geoordeeld en gehandeld. Ik wens iedereen die zich erbij betrokken voelt oprecht hetzelfde gevoel toe. Ik hoop ook dat het besluit gedragen wordt door een meerderheid van de verkozenen in de raad, niet door een meerderheid van de meerderheid binnen de meerderheid – die dan eigenlijk een beperkte minderheid is. En ik hoop tenslotte dat er iets van de discussie zal blijven hangen.

Op de gemeenteraadscommissie “Omgeving” lag het lijstje voor met de ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUPs) die het CD&V/sp.a-college in de komende jaren wil realiseren. Bij die bestemmingsplannen ook het RUP voor het bedrijventerrein aan Over d’Aa. Dat was in 2012 inzet van een felle verkiezingsstrijd, waarbij vooral vanuit CD&V allerlei beloftes werden gedaan. Letterlijk : “In plaats van magazijnen, bouwen we er winkels en woningen.” Als we er een jaar geleden naar vroegen, kregen we als antwoord dat de mogelijkheden met de provincie nog bekeken moesten worden.

Nu, een jaar later, krijgen we nog altijd hetzelfde te horen. Het is niet gemakkelijk, de mobiliteit is een probleem. Dat vertellen wij al jaren, en dat wist men vóór de verkiezingen natuurlijk ook. Maar onze bedenkingen toen werden door CD&V steevast weggehoond.

Bovendien wil het schepencollege zelf geen initiatief nemen. Er wordt gewacht op het bedrijf dat er de magazijnen uitbaat (Sany Logistics) om zelf met een plan te komen voor minder magazijnen. Dat klinkt even aannemelijk als wachten op een plan van de tabakslobby om het roken tegen te gaan. Of een plan van het ACW tegen fiscale fraude. Toch moet Sany het initiatief nemen. Tegelijk ontkende schepen Konings dat het gemeentebestuur niet zelf zou willen sturen. Op mijn vaststelling dat er ergens iets niet klopt in die houding, werd niet gereageerd.

Eerder kreeg het bedrijf een nieuwe vergunning, op voorwaarde dat er een RUP zou worden goedgekeurd. Maar de gemeente wist vooraf dat die voorwaarde niet afdwingbaar was. Zodat Sany nu alle reden heeft om stil te zitten. En het schepencollege draait dan misschien wel aan het stuur, als niemand het gaspedaal indrukt dan haalt dat bijzonder weinig uit.

Zou het nu zo moeilijk zijn : een visie ontwikkelen, en dan voor de uitvoering daarvan gaan ? Er zijn nog enkele van de voorgenomen RUPs in hetzelfde bedje ziek. Het bilan van zes jaar ruimtelijke ordening lijkt bij voorbaat -opnieuw- een mager beestje te worden…

We hebben gisteren 50 jaar Jeugdraad gevierd. De viering was leuk opgebouwd, met een herdenkingsboom en een fietstocht langs enkele “historische” plaatsen voor het Essense jeugdwerk. Om vervolgens voor een receptie in het gemeentehuis te belanden, waar de schepen en gedeputeerde van jeugd ons toespraken.

De opkomst van zowel voormalige als huidige Jeugdraders viel eerlijk gezegd wat tegen, maar dat mocht geen domper op de feestvreugde zijn. Het was gezellig om met een divers gezelschap ook diverse herinneringen op te halen. De geschiedenis blijkt al eens zaken in perspectief te plaatsen. Zo hadden we het geluk dat we toevallig in het voormalige Sjoc terecht konden, om daar wat te mijmeren bij wat had kunnen zijn.

50 jaar Jeugdraad is ontzettend lang. We keken het ooit na, en de raad van Oostende zou nog ouder zijn. Misschien zijn er nog. En het initiatief startte vooral als overlegorgaan tussen de jeugdbewegingen, in de nasleep van de succesvolle jeugddagen van 1963, maar de functie “adviesorgaan” was nooit zo ver weg. Zoals Frans Schrauwen terecht opmerkte had burgemeester Suykerbuyk wel een neus voor “beleidsparticipatie”. Binnen bepaalde limieten wellicht, maar toch. Hoewel we in Essen nooit het warm water uitvonden, is de gemeente op het vlak van jeugdbeleid alvast ook nooit een achterblijver geweest, en dat is de verdienste van de jarige Jeugdraad en het gemeentebestuur samen.

Op verschillende plekken kwam er een korte toelichting bij de betekenis ervan. Ik mocht even het woord nemen bij de Nollekenstraat 31 – ik had die plaats overigens zelf gesuggereerd, want de betekenis ervan ligt niet meteen zomaar voor de hand. Ik heb zonder papier gesproken, maar had het vooraf wel uitgeschreven. Ik heb de laatste paar zinnen ter plaatse verzacht, maar houd het hier toch maar bij de originele versie.

Een stukje geschiedenis. Zo was het vroeger : wie met de jeugdbeweging op kamp ging, moest subsidies aanvragen bij het Bestuur Jeugdwerk van de Vlaams overheid. Josée kent nog heroïsche verhalen over de inspectie die daar dan bij hoorde. En zo kon je nog andere subsidies krijgen, voor optredens bijvoorbeeld. Allemaal via Brussel. In 1989 diende Herman Lauwers een voorstel van decreet in bij het Vlaams Parlement : kunnen we dat geld niet beter aan de gemeenten geven ? Uiteindelijk leidde dat tot het decreet van 9 juni 1993 “houdende subsidiëring van gemeentebesturen en de Vlaamse Gemeenschapscommissie inzake het voeren van een jeugdbeleid”. Vanaf nu moest elke gemeente om de drie jaar een Jeugdwerkbeleidsplan opstellen. En in 1994, om te proberen, moest er één voor één jaar worden gemaakt. Als dat JWBP zou worden aanvaard, dan kreeg de gemeente geld. Als ik het me goed herinner ging het voor Essen dat eerste jaar om 1,1 miljoen. Frank weliswaar, maar toch de moeite om er werk van te maken. Dus moest er een plan geschreven worden. Dat kon niet zomaar alleen door vrijwilligers gebeuren, en samen met de vraag om ook in Essen een Roefel te krijgen maakte dit dat het gemeentebestuur er niet meer onderuit kon : Essen had een jeugdambtenaar nodig. Niet toevallig start Roefel in Essen óók in 1994. Josée wist meteen wat te doen.

Maar een plan schrijf je natuurlijk niet op een zolderkamer in het gemeentehuis, want daar zat de Jeugddienst in het begin. Er moest inspraak komen, van al het jeugdwerk. Wat doen met zoveel geld ? Er moesten bevoorrechte getuigen worden gehoord, van de pastoor tot de cafébazin. En er kwam een Stuurgroep, met jeugdwerkers en oud-jeugdwerkers, om de plannen zelf uit te werken. En die Stuurgroep, die vergaderde hier, bij Frans thuis. We werkten een hele reeks subsidiereglementen uit : kampsubsidies, werkingssubsidies, infrastructuursubsidies… Eigenlijk kent iedereen ze die de voorbije 20 jaar aan jeugdwerk heeft gedaan, want er is al bij al opmerkelijk weinig veranderd aan wat we hier toen samen uitgewerkt hebben.

Eén van de dingen die we toen bedachten en waar ik nog altijd blij mee ben is de uitleendienst van audio-visueel materiaal. Niet evident om de gemeente te overtuigen, want in het begin mocht dat materiaal alléén voor het jeugdwerk gebruikt worden. Leg dat maar eens uit aan de andere diensten in het gemeentehuis. We hebben toch doorgebeten, en het werd een succes.

Ik ben overigens Frans nog altijd dankbaar voor de gastvrijheid van toen, maar ook omdat hij niet alleen meedacht en meewerkte aan de plannen, maar vooral omdat hij ze ook nog door het schepencollege loodste. Het plan kwam tot stand vanuit het jeugdwerk, van onderuit zoals onze burgemeester dat graag verwoordt. Er zouden nog jeugdwerkbeleidsplannen en later jeugdbeleidsplannen volgen. Essen kreeg een mooie traditie van echte participatie van het jeugdwerk en de jongeren aan het beleid. Totdat die vorig jaar onder het mom van de beleids- en beheerscyclus vakkundig de nek werd omgewrongen. Maar laat dat vandáág geen domper op de feestvreugde zijn. Straks drinken we er eentje op dat eerste jeugdwerkbeleidsplan.

Ik heb met bijzonder veel plezier een aantal jaren lang aan de Jeugdraad meegewerkt. Ik heb er veel geleerd, tot en met hoe je een klacht indient bij de gouverneur. Maar ik heb er me vooral veel leuke herinneringen aan overgehouden. Ik wens dus de jarige Jeugdraad nog heel veel energie en kritische zin toe. Waarbij voor mij een belangrijke les is dat je soms ook iets kan bereiken door er gewoon… zelf mee te beginnen. Het gemeentebestuur kan dan vaak toch niet anders dan -enthousiast of schoorvoetend- op de kar springen.

Gelukkige verjaardag, Jeugdraad !

Het protest tegen de sluiting van het zwembad moet voor onze burgemeester een genot zijn om aan te zien : het voldoet aan alle kenmerken van het door hem zo gepromote slow-growth model, en groeit van onderuit. Ondertussen heeft de petitie 400 handtekeningen verzameld. En de Facebookpagina zit bijna aan 750 “vind ik leuks”.

Dat het even zou duren, was te voorzien. De initiële beslissing heeft niet direct een grote impact : er stond nog niemand voor een gesloten zwembaddeur, en zo heel veel volwassen Essenaren gaan er niet regelmatig zwemmen. Bovendien werd het verpakt in het grote geheel van het meerjarenplan en in de communicatie doelbewust gekoppeld aan een volstrekt niet-gerelateerde „zoete” maatregel, de bouw van een turnhal. Kritische stemmen, zoals de onze, kwamen dan weer heel wat minder aan bod.

Maar stilaan dringen de consequenties door en blijkt het alternatief -scholen die elders gaan zwemmen- niet waterdicht (pun intended, zoals dat dan heet). Mensen beginnen de intrinsieke waarde van het zwembad te beseffen, ook als ze dat zelf niet meteen nodig hebben. Dat proces gaat nog sterker worden, en uiteraard een extra boost krijgen zodra de sluiting er echt aankomt.

De aard van het besluit maakt dat het zich niet voor kleine aanpassingen of bijsturingen leent. De beslissing moet bovendien niet alleen teruggedraaid worden (niet sluiten) maar volledig omgedraaid worden (een nieuw bad voorzien), en dan bovendien worden ingepast in een nieuw en sluitend meerjarenplan. Dat betekent dat niet durven besluiten het probleem op zich niet kán oplossen. Het gaat daarom wellicht niet gemakkelijk zijn om de 14 tegen 11-meerderheid waarmee de sluiting gestemd is te doen kantelen. Maar het is wel de moeite van het proberen waard : Essen heeft een gemeentelijk zwembad nodig. Dat mag in Nieuwmoer of in Nispen, maar het moet er wel komen. En ondertussen mogen De Vennen niet dicht. Dat is tenminste mijn mening. En ik sta er blijkbaar niet mee alleen.