Archief van
Maand: februari 2023

Onrustige verjaardag

Onrustige verjaardag

Een jaar geleden viel Rusland Oekraïne binnen.  Vandaag is in de eerste plaats een dag om stil te staan bij al wie in het oorlogsgeweld het leven verloor, verminkt raakte of zijn familie, vrienden of kameraden nooit meer terug zal zien.  Rusland valt ook bewust burgers, appartementsgebouwen, scholen en hospitalen aan, in een poging om terreur te zaaien.  Poetin was al een dictator, meer dan ooit is hij ook een oorlogsmisdadiger geworden die een enkele reis richting het Internationaal Strafhof in Den Haag verdient.

Het is gelukkig ook een dag om verheugd vast te stellen dat Oekraïne niet heeft opgegeven.  Integendeel, het heeft dapper teruggevochten en heel wat van het verloren terrein heroverd.  Ook de Europese steun is sterk gebleken : het was niet altijd eenvoudig om iedereen op één lijn te houden, maar in grote lijnen is het wel gelukt, met ongeziene (maar desalniettemin ontoereikende) wapenleveringen naar Oekraïne als gevolg.  Ook VS-president Biden en het Verenigd Koninkrijk (onder impuls van -horresco referens- Boris Johnson) hebben Oekraïne voluit gesteund, zodat niet Poetin maar Biden de verjaardag van de inval in Kyiv kon gedenken.  De pro-Russische krachten in de Westerse politiek kunnen daar voorlopig niets aan veranderen.  Dat neemt niet weg dat de coalitie van rechts-extremisten (FVD in Nederland, het Vlaams Belang bij ons, een aantal Republikeinen in de VS), populisten als Orban en Berlusconi en links-extremisten (ook de PVDA bij ons suggereert regelmatig dat de NAVO eigenlijk nog erger is dan de Russen) een factor blijft waar we erg voorzichtig mee moeten zijn.  De lakmoesproef voor de keuze tussen democratie en dictatuur vertaalt zich in steun voor Kyiv of voor Moskou.

Met de komst van Oekraïense vluchtelingen kwam het conflict ook fysiek dichtbij.  We zijn daarbij niet tekortgeschoten, ook in Essen niet.  Maar het blijft natuurlijk een werk van lange adem, en Rusland volledig terugdrijven gaat -ook economisch- nog inspanningen van ons vergen.  Waarbij de beslissing over de voorwaarden waaronder eventueel vrede kan worden gesloten in handen ligt en moet liggen van president Zelensky en zijn regering.  Wie vindt dat het nu wel genoeg geweest is met die oorlog -en wie vindt dat niet…- moet daarvoor de voorwaarden scheppen.

Слава Україні – meer dan ooit !

Verhaalbelasting

Verhaalbelasting

De voorbije weken werd de geschiedenis van Vlaanderen zowaar één van dé gespreksonderwerpen in deze lap grond van nog geen 14.000 km2.  Het televisieprogramma dat Tom Waes maakte kreeg al van vóór de aanvang het etiket “nationalistische propaganda” opgekleefd.  Alleen maar omdat het woord “Vlaanderen” in de titel stond.  Als er voor het “verhaal van België” zou zijn gekozen, dan zou de kritiek wellicht even hard zijn geweest.  En de keuze is nu eenmaal onvermijdelijk, ook als ze niet in de titel zou hebben gestaan en het programma “Tijdrijzen Waes” had geheten.  Voor dit soort programma is een geografische afbakening nodig : de wereldgeschiedenis laat zich niet vatten in een laagdrempelige tv-reeks.  En dat maakt nu net het succes van dit verhaal : er is zichtbaar heel hard aan gewerkt om een wetenschappelijk verantwoord historisch verhaal zo in beeld te brengen dat het zoveel mogelijk mensen aanspreekt.  De kijkcijfers laten zien dat dat ook lukt.  Voor al wie geschiedenis belangrijk vindt kan dat alleen maar een verheugende vaststelling zijn.

Interessanter dan de -al te gemakkelijke- politieke kritiek die wat mij betreft ook door het programma wordt weersproken vind ik de vaststelling dat het programma af en toe wat te veel historische figuren weglaat.  Neen, ik heb het niet over Jan Breydel : die is alleen belangrijk in onze geschiedenis omdat hij wordt opgevoerd in het werk van Conscience – en dát is belangrijk.  Maar misschien wel Conscience zelf, of toch zeker Pieter-Paul Rubens.  Die was toch wel echt belangrijk.  Twee Karels ook : Karel De Grote en Karel V.  Twee belangrijke personen in de Europese geschiedenis, met wellicht ook (voorlopers van) onze taal als moedertaal.  Willem De Zwijger ook : wie Alva noemt moet hem ook noemen, omdat zonder die beiden de Vlaamse noordgrens niet tussen de Kloosterstraat en de Kloosterweg zou liggen.  En keizer Jozef II, zonder wiens beleid de coalitie van liberalen en katholieken die uiteindelijk België gevormd heeft wellicht niet tot stand zou zijn gekomen.  De keuze is duidelijk gemaakt om hen niet te vernoemen, eerder dan er en passant naar te verwijzen.  Begrijpelijk, maar toch jammer.  Ik heb na elke aflevering tot nog toe Wikipedia open gedaan en iets bijgeleerd, dus misschien zouden enkelen ook wel die namen hebben opgezocht…

Eigenlijk zou er tussen elke twee afleveringen van het Verhaal een aflevering van het “tussenverhaal” moeten zitten, waar de evolutie van de ene naar de andere (goed gekozen, het moet gezegd) episode wordt verduidelijkt.  Misschien is dat iets voor een tweede reeks.

Overigens… als taalfanaat verheugt het me bijzonder dat er in elke aflevering geprobeerd is om de juiste taal zoals die op dat ogenblik werd gesproken weer te geven, met ook enige uitleg.  Daarbij werd specialist Peter-Alexander Kerkhof opgevoerd – specialist in allerlei Germaanse talen, waaronder het West-Brabants.  Waar ook het Essense bijhoort, want niet zo verrassend is aangezien de man uit Wouw afkomstig is.