Tom Bevers

Het Actiecomité Lijn 12 heeft de resultaten van de bevraging bij de ondertekenaars en de andere reizigers op de lijn Roosendaal-Essen-Antwerpen bekendgemaakt. Met als resultaat een brief naar de minister en de spoorwegen, en een persbericht. Beide worden morgen verstuurd.

Ik ben blij dat we het initiatief hebben genomen om zo’n bevraging te organiseren. Het maakt het mogelijk om de verschillende eisen van ons comité een beetje te “ijken” en om het relatieve belang ervan voor de Lijn 12-gebruikers in te schatten. Wat natuurlijk niet betekent dat een probleem waar maar enkele reizigers mee zitten géén oplossing vergt. Ook daar zullen we voor blijven opkomen.

Het idee voor de bevraging is gegroeid naar aanleiding van de beperking van de dienstverlening in het weekend. We konden natuurlijk zien dat hier onaanvaardbaar gesnoeid was in de frequentie van de treinen, maar omdat de Comitémensen zelf de trein niet zo vaak in het weekend gebruiken was het moeilijk om in te schatten hoe zwaar dit weegt bij de Lijn 12-gebruikers. De Siamese tweeling NMBS/Infrabel had de “pech” dat onze bevraging net samenviel met enkele probleemweken op Lijn 12, zodat de algemene tevredenheidsscore eerder laag is geëindigd. Volgend jaar doen we de bevraging opnieuw. Het kan voor “Het Spoor” niet zo moeilijk zijn om dan beter te scoren…

Het Comité heeft overigens meteen een schoonheidsfoutje in de site rechtgezet. Het viel meteen op zodra ik een nieuw computerscherm in gebruik nam !

Het station van Essen, iets na zeven op een maandagmorgen. Er staat géén treinstel, en dan weten we al hoe laat het is : de drukste trein van de ochtendspits rijdt niet. Bovendien blijkt ook de P-trein die er net aan voorafging niet te zijn uitgereden. De omroeper kondigt een alternatief aan : de Beneluxtrein (Amsterdam-Brussel) zal in Essen stoppen. Zeer jammer voor de reizigers in Kalmthout en verder, maar voor ons toch al een oplossing. De omroeper herhaalt de mededeling een keer of vijf, na een tijd stelt hij bovendien ook nog een stop in Kapellen in het vooruitzicht. De IC-trein rijdt het station binnen, houdt halt, opent de deuren niet en rijdt dan door. Dat leidt in eerste instantie vooral tot grote hilariteit bij de reizigers (ook bij mij, zie de foto die toevallig reiziger Stefaan Denewet maakte). Dat de eerste reactie geen verbazing en woede is, zegt op zich al heel veel over de NMBS…

Net de dag voordien startten we een bevraging met het Actiecomité, om te weten hoe onze petitie-ondertekenaars denken. Toen we die planden, vermoedde ik dat we eruit zouden leren dat de gemiddelde Lijn 12-reiziger redelijk tevreden is, weliswaar met enkele belangrijke overblijvende bekommernissen. Maar de chaos op de lijn in de voorbije weken beslist er (terecht) natuurlijk anders over : met deze “dienstverlening” kan eigenlijk niemand tevreden zijn.

We verstuurden meteen een persbericht, dat ondertussen op redelijk wat media-aandacht mocht rekenen. Hopelijk lukt het ons (opnieuw !) om de spoorwegmaatschappij wakker te schudden. De IC N –die zijn komst voor een belangrijk deel aan ons Actiecomité dankt, daar ben ik van overtuigd- is op zich een goede verbinding, met comfortabele treinen; Maar die moeten natuurlijk wel rijden, en liefst nog op tijd ook ! En de andere Lijn 12-bekommernissen mogen evenmin vergeten worden. We blijven eraan werken en rekenen op gezond verstand bij de spoorwegtop. Al lijkt het wel of daar vooral René Magritte als het na te volgen model geldt !

Via de site van Lijn 12 stuurde ik nog eens een klacht naar de NMBS. Het was weeral lang geleden, maar trop bleek nu toch weer te veel !

Vrijdagvond 13/3, wellicht niet toevallig vrijdag de dertiende, kwam ik in Brussel-Zuid aan om trein 4515 te nemen, die daar om 16u28 zou moeten vertrekken. Ik was vergeten om even op railtime.be te kijken, en dat had ik natuurlijk geweten : 15 minuten vertraging, die er uiteindelijk iets meer worden. Wegens problemen met de locomotief. Niet bepaald origineel als reden : de locomotieven op onze lijn hebben blijkbaar heel vaak problemen.

Maar de trein vertrekt, en ik ga er dus vanuit dat ik er met een kwartiertje te laat thuiskomen zal vanaf raken. Dat was buiten de NMBS gerekend : net voor we Antwerpen-Centraal binnenrijden krijgen we te horen dat de trein wegens een te grote vertraging niet verder zal rijden. Heel vreemd, want de vertraging was niet echt veel groter geworden. Waarom wordt de trein naar Essen dan zomaar afgeschaft ? Dat moet vervolgens toch ook in de andere riching weer een probleem opleveren ? Wie beslist zoiets, en op basis van welke criteria ? Op andere dagen rijden we met even veel vertraging gewoon door…

Toch goed nieuws : er zal aansluiting zijn in Antwerpen-Centraal, met name op spoor 5. Na enige tijd (een roltrap, nog eentje, en nog…) blijkt daar de L-trein klaar te staan. Maar daarop zitten de passagiers als sardientjes opeengepakt. Er kon niemand meer bij, en bij nazicht bleek mijn abonnement er overigens één voor reizigersvervoer te zijn, niet voor goederentransport (ik schreef bijna “dierenvervoer”, maar gelukkig zijn de regels daarvoor wellicht net iets… menselijker). Ik spreek er het NMBS-personeel op aan (toegegeven, ik was redelijk boos), maar uiteraard kunnen die er ook niets aan doen. Eigenlijk was mijn boodschap bestemd voor degene die de trein heeft afgeschaft. Mag ik hem/haar vriendelijk verzoeken volgende keer even uitleg te komen geven ? En kan iemand mij ook verklaren wat voor zin het heeft een aansluiting te voorzien als dat niet een béétje fatsoenlijk kan ?

Ik wacht dus maar op de volgende IC. En trein 4516 is zowaar op tijd. Hij loopt zelfs geen vertraging op, totdat blijkt dat de trein het station van Essen niet binnenkan. Er staat een trein geblokkeerd op spoor 3 met motorproblemen ! Ook dat blijkt een dubbeldekker te zijn. Dat is dus het tweede treinstel van hetzelfde type met een soortgelijk probleem. Gaat de NMBS nu eindelijk toegeven dat er een structureel probleem is met ofwel de kwaliteit ofwel het onderhoud van een groot deel van het rollend materieel ? En, vooral, wat gaat daaraan gebeuren ?

Totale vertraging : 1u10. Maar formulieren invullen heeft weinig zin, mijn werkgever betaalt mijn abonnement. Al blijft mijn aanbod geldig dat ik gerust wil bijbetalen voor klokvaste treinen.

Ik ben erg benieuwd voor morgenvroeg, want de voorbije drie maandagen zorgden telkens voor problemen. Maar deze keer zal ik voorbereid zijn…

Neen, het loopt nog lang niet allemaal perfect op lijn 12 : de vertragingen van de laatste weken zetten zich ook in de nieuwe dienstregeling door. De veel slechtere verbinding met Vilvoorde is voor een aantal reizigers wel degelijk een groot probleem. En de NMBS volledig vertrouwen zou getuigen van een nogal onverantwoorde naïviteit.

Maar toch : op dit moment ben ik een tevreden treinklant. De nieuwe treinstellen zijn echt een grote sprong vooruit voor Essen. Ik hoorde dat sommigen zich luidop afvroegen of die wel “voor ons” konden zijn zodra ze het station binnenreden. De nieuwe uurregeling lijkt me voor veel mensen ook veel beter, en zeker voor de Brusselreiziger ook heel wat sneller. Dus ben ik tot mijn eigen verbazing best wel redelijk blij.

Stiekem ben ik ook wel trots : ik ben ervan overtuigd dat het Actiecomité Lijn 12 heel veel te maken heeft met de aandacht die onze lijn na zoveel jaren van de Spoorwegmaatschappij heeft gekregen. Met heel weinig middelen hebben we de NMBS-olietanker, die zelfs in zijn eigen soort bekend staat om zijn moeilijke wendbaarheid, toch kunnen bijsturen. Een bemoedigende gedachte voor wie, zoals ik, de samenleving stap voor stap beter probeert te maken.

Hopelijk stuurt de NMBS in januari de dienstregeling nog een beetje bij, zoals het persbericht van het Actiecomité suggereert.

Politiek is, zeker voor wie in een gemeente oppositie voert, vaak een gevecht tegen de bierkaai. Voor je aan de strijd begint lijkt ze dikwijls vrijwel kansloos. Maar zelfs de sterkste tegenstander heeft een zwakke plek, en met de juiste actie kan je toch een verschil maken.

Natuurlijk wint de bierkaai vaak toch, maar dat weet je vooraf. Als het dan wel lukt, is dat des te mooier. In de Essense Heuvelhal ligt een nieuwe sportvloer. Die ligt er dankzij de actie Sportvloer NU! waaraan ik een steentje heb bijgedragen. Samen met al die andere steentjes voldoende om een hele vloer van te maken.

En vandaag blijkt zelfs de tegenstander die mij de “ultieme bierkaai” leek te buigen : in de krant staat dat de NMBS de dienstregeling op Lijn 12 terug gaat aanpassen. Ze zullen het nooit toegeven, maar de druk van Actiecomité Lijn 12 ligt onmiskenbaar aan de basis van die beslissing, en dus ben ik als webbeheerder van die site vandaag een beetje tevreden (ook wel als treinreiziger, natuurlijk). Al blijf ik voorlopig heel voorzichtig, want met de Spoorwegmaatschappij weet je maar nooit. En er zijn nog andere eisen die we willen realiseren.

“Er is geen macht ter wereld die niet vroeg of laat opzijstapt” zingt The Scene in “Blauw”. Het is een tekstregel die ik al lang in mijn oren heb geknoopt. Al is het altijd goed nadenken en zoeken naar de meest geschikte aanpak, want wie met de foute strategie de bierkaai aanvalt, kan zich erg pijn doen…

Deze week kondigde de NMBS in de krant aan dat vanaf december op Lijn 12 comfortabele dubbeldektreinen zullen worden ingezet. Dat is goed nieuws. Het is vooral het bewijs dat de actie die we via www.lijn12.be opgezet hebben resultaten oplevert. We hebben trouwens ook het gerucht opgevangen dat de dienstregeling zou worden aangepast. Het Actiecomité heeft dan ook gereageerd met een persbericht.

De Spoorwegen zijn een taaie tegenstander, met een erg star communicatiebeleid. Dat maakt dat je de hele tijd het gevoel hebt van tegen de bierkaai te vechten. Maar zoals alle oppositiepolitici in hun hoofd moeten prenten : de bierkaai wint niet altijd.

We zijn er nog lang niet, en misschien zijn we wel blijgemaakt met een dode mus. Maar als dat zo is, dan zullen we dat beestje zo lang reanimeren tot het weer vrolijk rondvliegt…

Treinstaking. Mijn werkgever heeft daarvoor een regeling die het eerder ontmoedigt dan aanmoedigt om in die omstandigheden toch de verplaatsing naar het werk te maken. Maar een vergadering in de namiddag en één ’s avonds, die ik beide om verschillende redenen liever niet mis, maken dat ik toch graag in Brussel wil zijn. Voor de terugkeer vind ik al snel (min of meer) een oplossing. Maar hoe raak ik er ?

Ik herinner me zoiets als het decreet “basismobiliteit”. In mijn, wellicht juridisch onverantwoorde, fantasie betekent dat decreet dat ik overal met de bus zou moeten kunnen raken. Ook in Brussel ? De routeplanner van De Lijn leert me dat dit inderdaad mogelijk is, al vermoed ik dat het vooral als theorie is bedoeld.

Als ik om 7 uur vertrek, zou ik kwart voor 11 in Brussel moeten zijn. Een nogal dwaas plan, ware het niet dat ik er dus toch pas in de namiddag echt moet zijn. Waarom niet eigenlijk (besluit ik na enige dagen twijfelen). Er zit wel een overstap van 7 minuten in Antwerpen en één van 5 minuten in Boom in. Als dat maar goedkomt : bij de NMBS zou ik het niet vertrouwen, en bovendien dreigt de pers met extra files. Waar bussen, in tegenstelling tot treinen, wel hinder van kunnen ondervinden. Al nemen die normaal allerlei secundaire wegen (of nog erger). Bovendien : een uurtje meer of minder onderweg lijkt me al bij al erg relatief…

7u00. Ik stap op bus 670.

7u01. De bus bereikt het zwembad, waar de eerste halte blijkt te zijn. Ik besluit in een vlaag van gezond verstand om géén haltes te gaan tellen. Ik besluit eigenlijk om vooral niets te doen, want van lezen in de bus krijg ik hoofdpijn.

7u02. We passeren mijn huis. Ik wist niet dat de bus hier langs kwam ! Volgens mij is het ook maar tijdelijk, al weet ik niet goed waarom. In elk geval, dat zie ik de trein nog niet nadoen. Via Horendonk en Nieuwmoer laadt de bus, van het harmonicatype, zich langzaam behoorlijk vol. Vooral met scholieren allerhande, waarvan enkele zich verbazen over de abnormale drukte op de bus. Ik ben dus niet alleen – al vermoed ik dat niemand mijn héle plan gaat overnemen.

7u25. In Achterbroek stappen er voor het eerst ook reizigers uit de bus. Dat verbaast me niet echt, want dat heb ik drie jaar lang ook gedaan, tijdens mijn laatste humaniorajaren in Hoogstraten. Al rijdt er nu toch een rechtstreekse bus daar naartoe ? Ik zal wel iets over het hoofd zien. Terwijl ik het me afvraag is de bus alweer minstens één halte en zeker een halve kilometer verder.

7u34. Ook in Kalmthout blijken een aantal vaste treinforenzen voor één keer Lijnklanten te zijn. Wat onwennig stempelen ze hun ticket en wandelen door de rijdende bus : een heel andere techniek dan het treinwandelen, zo blijkt.

7u38. Kapellen. Meer en meer passagiers vinden geen zitplaats. Ik herinner me de bus Hoogstraten-Achterbroek als een rijdend sardineblik, maar zo erg wordt het hier niet. Niet iedereen heeft de trein dus ingeruild voor wat vroeger de “buurtspoorwegen” heette.

7u45. Véring. Dat is wat er ontbreekt, stel ik vast. Al zijn de zetels comfortabeler geworden dan het plastic spul van 15 jaar geleden, dus wordt het probleem enigszins opgevangen. Maar vermoedelijk is drempelvrees toch de meest voorkomende beroepsziekte van buschauffeurs.

8u00. Merksem blijkt de uiteindelijke bestemming van nogal wat reizigers op bus 670. Meteen kan iedereen weer zitten. In Antwerpen stappen er nog maar weinig mensen op de bus : hier zijn lijnen genoeg blijkbaar.

8u15. Ik begin me toch wat zorgen te maken over mijn overstap. De bus naar Boom vertrekt om 8u30 en we zitten nu in een stuk Antwerpen dat ik niet echt herken.

8u23. Geen reden tot paniek. We bereiken de Rooseveltplaats, perron 40 blijkt met enig logisch redeneren wel te vinden en bus 500 staat klaar. Voor zover ik kan nagaan maakt niemand de overstap van bus 670 op de verbinding naar Boom. Ik verbaas me er niet echt over.

8u30. Bus 500 zet zich in gang. Een “enkele” bus deze keer, zonder harmonica. De passagiers achter mij vergelijken de merites van enkele jeugdinstellingen, en blijken vooral tevreden dat Everberg niet op hun lijstje staat. Ik deel stilzwijgend hun tevredenheid.

8u50. We rijden op de Boomsesteenweg, waarvan ik niet zonder vreugde vermoed dat die naar mijn bestemming leidt. Ik ben hier ooit wel eens geweest, maar zelden heb ik de tijd gehad om dit wangedrocht zo uitvoerig te bestuderen. Als ode aan de uitvinder van het grootwinkellint (dat hij brande in de hel) stel ik voor om deze weg te klasseren. Af en toe maakt de bus een zijsprongetje naar een industrieterrein of een woonwijk. Het laatste stukje onvervalst platteland ligt ondertussen sinds Nieuwmoer achter ons. Ik vermoed dat ik op dat vlak ook maar weinig meer moet verwachten tot in Brussel.

9u10. De richtingaanwijzers “Boom” volgen zich in snel tempo op, met telkens een lager kilometeraantal. Ik begin te vermoeden dat ik ook mijn tweede aansluiting ga halen. Als het aan de halte “Boom Markt” nu ook nog enigszins duidelijk is waar ik moet zijn, natuurlijk.

9u19. “Boom Markt” blijkt niet meteen een ingewikkeld busknooppunt. Nog één passagier die in Antwerpen was opgestapt blijkt overigens van plan om nu eveneens de rit naar Brussel te maken. Ik twijfel even aan zijn geestelijke gezondheid, maar besluit dan dat het wellicht (eveneens) een miskend genie betreft.

9u24. Bus 460 is een “snelbus”. Dat kan niet worden afgeleid uit het ingezette materieel, zo blijkt, want de bus ziet er net hetzelfde uit als die op lijn 500. Maar een snelbus doet minder haltes aan, begrijp ik al snel. Dat scheelt een pak.

9u43. We zijn al in Breendonk, het gaat inderdaad relatief snel. Bovendien stel ik opnieuw een zweem van landelijkheid vast. Ik stel voor dat het Vlaams Parlement een commissie “Plattelantoekomst” opricht en als nationaal motto voor Vlaanderen kiest voor “Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is.” Dat hebben we trouwens nog niet, een wapenspreuk, nu ik erover nadenk. Misschien kunnen we dáármee ons imago in het buitenland opkrikken ?

9u47. De markt in Londerzeel. Dit blijkt zowaar de bestemming van enkele van de in Boom opgestapte passagiers van Afrikaanse afkomst. Ik dacht uiteraard dat die naar Brussel onderweg waren. Gek hoe snel je in stereotypen denkt. Een ouder koppel stapt op en converseert in het Frans. Die zullen dus wel naar Brussel rijden, neem ik aan. Het lijkt me correct Frans, maar met een Vlaamse tongval. Het gebruik van de talen op de bus is vrij, en ik heb er vandaag al verschillende gehoord : iets Arabisch-achtig en iets dat misschien wel Swahili is naast ondermeer Essens en Antwerps. De daluurbus is een stuk multicultureler dan de gemiddelde piekuurtrein, stel ik vast. De bus als kleurboek. Mooi.

9u52. Londerzeel station. Onlangs vreesde ik nog samen met een Essens mede-gemeenteraadslid dat hier ooit de Vlaamse zuidgrens zou komen, na interventie van de internationale gemeenschap. Nu kijk ik vooral naar de lege sporen, mezelf erop betrappend dat ik toch hoop dat er een trein zou aankomen. Niet dus.

10u05. Laken. We passeren het koninklijk paleis en de serres. De wacht staat op post.

10u10. Om één of andere reden denk ik aan het boek “Slow boats to China” dat ik een aantal jaren geleden ergens in het buitenland heb gelezen. Uitgeleend in de Essense bib, waar het enkele jaren later op de Paasmarkt verkocht werd. Het vertelde het verhaal van een reis naar China via zo traag mogelijke boten, vooral vrachtschepen. Een inspiratiebron voor de busreiziger, ondanks de snelbus !

10u13. Het franssprekende koppel blijkt minder koppel dan ik had vermoed, want ze gaan elk hun eigen weg en ik begrijp dat ze elkaar pas “la semaine prochaine” terug gaan zien.

10u24. Met onaardse stiptheid komen we aan op het Brusselse Rogierplein. Ik besluit van het reisadvies af te wijken en in plaats van de tram te kiezen voor de metro. Die ken ik beter. Ook de man die in Antwerpen was opgestapt, gaat naar het metrostation, maar ik verlies hem uit het oog. Achteraf vertelt een Brusselse collega dat de tram een stuk sneller zou zijn geweest. Ik ben nogmaals onder de indruk van de routeplanner van De Lijn : die werkt niet altijd, maar áls hij werkt, doet hij dat blijkbaar goed.

10u30. Op de metro neem ik de Humo vast, want lezen lukt me hier wel. Ik mis bijna mijn eindstation, verdiept in het interview met Kardinaal Danneels. Ook wat tegendraads, af en toe.

10u45. Ik bereik de Ernest Blerotstraat, en tot verbazing van de prikklok vat ik mijn werkdag aan.

Het internet is een fantastisch actiemiddel. Dat is uiteraard geen nieuwe vaststelling die ik maak, maar ik moest er opnieuw aan denken toen in mijn mailbox de kopies van de mails aan NMBS-baan Descheemaecker begonnen binnenstromen. Die antwoordde onlangs op onze brief, en deed dat een stuk uitgebreider dan de ministers Leterme (geen antwoord), Vervotte (zeer kort antwoord) en Eurlings (al wat meer uitleg) – zie www.lijn12.be.

Omdat Descheemaecker vrij gedetailleerd op onze vragen is ingegaan (waarvoor dus al bij al toch dank), kunnen we hem ook degelijk antwoorden. Want met de inhoud kunnen we absoluut niet leven. Het leek ons wel wat als we niet één antwoord zouden sturen, maar iedere ondertekenaar van de petitie zouden vragen om te antwoorden. Dankzij het internet is dat redelijk eenvoudig te regelen. Zodat hij ondertussen op zijn ene brief meer dan honderd individuele antwoorden ontving. Waarbij de meesten zich beperken tot ons voorstel van tekst, terwijl anderen er een persoonlijke toets aan geven. Net zoals het was bedoeld.

Zonder het net zou het veel moeilijker zijn om mensen van Roosendaal tot Ekeren die niets anders gemeen hebben dan het reizigersschap op Lijn 12 tot een dergelijke actie aan te zetten. Technisch was het niet heel eenvoudig, vooral omdat testen niet zo gemakkelijk was. Ik heb dus nog een beetje moeten bijsturen toen de eerste reacties al binnenliepen (en dat heeft ook de NMBS wellicht toch gemerkt). Maar al bij al ben ik er toch wel tevreden over. En de Spoorwegmaatschappij mag er gerust in zijn : als er geen verbetering komt, verzinnen we weer wat anders !

Ik ben het volledig eens met de NMBS-topman. Dat had ik nooit gedacht, maar het blijkt dat ze bij de spoorwegmaatschappij toch nog een klein beetje normaal kunnen redeneren. Jannie Haek, die aan het hoofd staat van de NMBS-holding, vindt dat de treinen stipt moeten rijden. Een verstandige uitspraak, die uitgebreid in het nieuws kwam.

Zou dit mode worden ? Morgen vindt de Belgacomtop misschien dat wie een nummer draait ook écht met een correspondent moet worden verbonden. Of vinden ze bij Electrabel dat wie de stekker in het stopcontact steekt, dan ook electriciteit moet krijgen. Bij de VDAB kunnen ze misschien wereldkundig maken dat ze werk willen zoeken voor werklozen, en bij PIDPA zou het doel kunnen zijn om zuiver water uit de kraan te laten stromen. Zou dat allemaal in de pers komen ?

De NMBS wil stipte treinen. Dat is NIEUWS. De Heer behoede de treinreiziger !

De actie voor Lijn 12 blijft goed lopen. Dat is goed nieuws, al had ik liever gehad dat de actie helemaal was stilgevallen omdat onze vragen worden ingewilligd… Het persbericht dat we maandag verstuurden bleek zelfs wellicht het meest succesvolle in mijn carrière als schrijver van persberichten. Deze keer ook op radio en tv; Bruni is dan ook een uiterst geschikte woordvoerster.

De “bijsturing” van de dienstregeling is zo beperkt en de manier waarop ze wordt aangebracht zo wereldvreemd dat je zou gaan denken dat ze het erom doen. Ze hebben bij de Spoorwegen bovendien een briljant statisticus in huis : eerder werd al verkondigd dat 95% van de reizigers tevreden zijn met de nieuwe dienstregeling, nu krijgen we te horen dat 75% van de klachten worden opgelost met de nieuwe aanpassing. Hoe zouden ze dat allemaal in vredesnaam berekenen ? Het cijfers van 3.000 klachten wordt ook tegenover de 2 miljoen reizigers geplaatst. Dat is niet langer appelen met peren vergelijken, maar appelen met planeten !