Het heeft een tijdje geduurd, maar op weg naar Griekenland heb ik “Ongebonden best” uitgelezen, de biografie van Nelly Maes. Mijn lectuur werd onderbroken doordat ik het boek van een ander Oost-Vlaams politicus op mijn tafel vond : “Een zuil van zelfbediening” van Peter Dedecker vroeg erom om in één keer te worden uitgelezen. Ik kende ondertussen het verhaal, al biedt een boek natuurlijk de kans om wat systematischer te verwerken. Het besluit blijft hetzelfde. Ondanks het (stevige) generatieverschil herken ik gelijkenissen tussen Peter en Nelly, in stijl en ook in inhoud. Volgens mij zouden ze het over heel wat zaken eens kunnen worden.

Maar het vliegtuig naar Athene bleek lang genoeg onderweg om het boeiende verhaal van een gedreven feministe, Vlaams-nationaliste en sociaal-liberaal te lezen. Met een rechtlijning parkoers doorheen een soms bochtig Vlaams politiek landschap. Die tot mijn grote vreugde op de 11 juliviering van 2011 in Essen te gast was – bij die gelegenheid heb ik haar hier nog eens deel van mijn “politiek kompas” genoemd, zoals ik dat bij het einde van de SLP deed.

Ik las in het boek dat ze in 2010 een bord van N-VA en één van Groen in haar tuin zette. Ik heb altijd dezelfde partijkaart – of géén kaart – op zak gehad als Nelly Maes, en begrijp bijzonder goed hoe dat dan zo gekomen was. Een aantal maanden geleden vond ik toevallig haar steunbetuiging op Facebook aan Zuhal Demir, N-VA-kamerlid en districtsvoorzitster in Antwerpen. Dat laatste in een coalitie met Groen en Open Vld. Dat lijkt me dan weer geen toeval.

Ik weet het niet zeker, maar het zou me niet verbazen dat Nelly op 26 mei opnieuw voor N-VA en (zeker voor Europa) Groen kiest. Ik deel in elk geval haar bekommernis voor de toekomst van de Europese Vrije Alliantie, het samenwerkingsverband van regionalistische/nationalistische partijen in het Europees Parlement. Ik blijf vinden dat ze meer waardering verdient voor de manier waarop ze voor Vlaamse continuïteit in die Alliantie heeft gezorgd – en hoop dat iemand zich om haar erfenis bekommert na 25 mei.

Het boek is boeiend, ook al omdat het mensen aan het woord laat die vanuit verschillende invalshoeken met haar hebben samengewerkt. Maar vooral omdat het een verhaal is over ontvoogding. Als vrouw stond ze vaak alleen in de VU, als Chiroleidster werd ze door de katholieke zuil aangekeken op haar Vlaams engagement, als consequent Europeaan en democrate liet ze de Commissie vallen (en ze is het enige Europese Parlementslid dat met recht en reden dát op haar CV kan schrijven), als politica die niet van haar lijn afweek eindigde ze uiteindelijk zonder partij.

Ongebonden best ? Een mooie titel, al beseft ze wellicht zelf dat je een politiek verhaal uiteindelijk met een groep schrijft.

Nelly Maes hoort onomstreden thuis in het rijtje van politieke vrouwen die een verschil hebben gemaakt. Met Miet Smet, Paula D’Hondt, Annemie Neyts. In die rij is ze de meest tegendraadse, minder staatsvrouw, maar méér politica. Een “grande dame”. Soms mag dat zelfs in het Frans worden gezegd.