Hugo Schiltz is overleden. Hij was niet mijn favoriet politicus, omdat ik hem op sommige momenten net iets te veel de intellectueel zag spelen op terreinen waar hij dat eigenlijk niet was. Omdat hij me soms het gevoel gaf dat wie hem niet 100% volgde toch maar dom was. Bij het opzetten van “Antwerpen ’94” gaf hij mij de indruk dat hij de Antwerpse partij-afdeling onnodig zwaar forceerde. Weliswaar omwille van wat hij geloofde dat de beste keuze voor Antwerpen was, van carrièreplanning zou ik hem zeker niet willen verdenken. Zijn stijl lag me dus niet altijd.

Maar de minpuntjes doen natuurlijk geen afbreuk aan het enorme respect dat ik voor hem heb : hij is de grootste politicus -neen, staatsman- die het democratisch Vlaams-nationalisme heeft voortgebracht. Dankzij hem is Vlaanderen wat het vandaag is : Bart De Wever noemde hem de “vader van de Vlaamse staat” en dat is zondermeer terecht.

Schiltz was ook een -soms te aarzelend, maar duidelijk- links-liberaal en durfde zichzelf ook zo noemen vooraleer Spirit dat etiket op de eigen werking kleefde. In die zin hoorde hij zondermeer in Spirit thuis. Als minister kwam dat aspect trouwens minder uit de verf : begroting is een heel technische materie en de prioriteiten van de VU lagen ook anders.

Maar ik kan de N-VA-mensen begrijpen die liever hadden gezien dat hij na de splitsing geen keuze zou hebben gemaakt. Hij heeft het Vlaams-nationalisme op de weg van de geleidelijke staatsvorming, via machtsdeelname en eerbare akkoorden met de tegenstanders, gezet. Hij heeft de scheiding gemarkeerd tussen het democratische nationalisme -het weze links of rechts, radicaal of gematigd- en het fascisme. Wie de rechtmatigheid van de onderhandelingsoptie én van de boedelscheiding binnen de Vlaamse Beweging in twijfel trekt, begaat ook vandaag nog een ethische maar ook een strategische denkfout.

Hugo Schiltz werd 78. Die leeftijd verbaasde niet alleen mij. Hij was verrassend jong van geest gebleven. Bij de volgende staats(her)vormende onderhandeling zal hij inderdaad gemist worden, zoals de kranten vandaag vaststellen. Wie heeft het postuur om een akkoord dat goed is voor Vlaanderen toch door te drukken wanneer de scherpslijpers en de eeuwige adepten van het “treuren en zeuren” het onvermijdelijk zullen afschieten als “verraad aan Vlaanderen” omdat het niet alles en meer, en wel nu onmiddellijk bevat ?