In 2016 krijgt de gemeenteraad een nieuwe voorzitter. Nathalie Claessens verhuist naar Kalmthout en geeft de voorzittershamer door. Nathalie had een andere stijl dan haar voorganger, en ik mocht Guy Luyten die de hamer van 2007 tot 2012 hanteerde wel. Nathalie hield zich meer op de achtergrond en probeerde minder het debat te “leiden”. Maar ze deed dat wel efficiënt en met de glimlach. Ze liet zich duidelijk sterker dan Guy leiden door de instructies en belangen van haar eigen partij, maar zat de raad wel voor met respect voor ieders mening en persoon. Ik had haar graag wat meer in het debat zien gaan, maar dat kon als voorzitter natuurlijk niet – ik denk dat we soms van haar steviger weerwerk hadden kunnen krijgen dan we nu van de CD&V-fractie moeten incasseren. Haar vertrekt is een verlies voor CD&V, en voor de Essense politiek in het algemeen. Het ga haar goed bij de zuiderburen.

Volgens de krant heeft CD&V al een opvolger gekozen. Ik hoop dat de meerderheidspartijen goed hebben nagedacht over het profiel en de rol van de gemeenteraadsvoorzitter. In zichzelf respecterende parlementen (in Nederland of Groot-Brittanië, bijvoorbeeld) is het de gewoonte dat de voorzitter uit alle leden, bij geheime stemming en zonder partij-instructies, wordt gekozen. Na een discussie over de verwachtingen ten aanzien van hem of haar. Ik vind het jammer dat dat bij ons niet kan. Ik denk dat ik in de huidige gemeenteraad wel enkele mensen zie die ik geschikt acht voor de voorzittersrol. Vooral op de CD&V-banken trouwens. Maar ik vermoed dat ik andere inzichten heb dan de CD&V-partijleiding.

Een voorzitter uit de oppositie zou trouwens ook perfect moeten kunnen. Ikzelf wellicht niet, want ik neem aan dat de meerderheidspartijen mij niet meteen in die rol zouden vertrouwen. Al zou ik het bijzonder boeiend vinden om te proberen de gemeenteraad voor te zitten zoals ik mijn EU-comité voorzit : in een voortdurende poging om een zo groot mogelijke consensus te vinden, zonder dat die zoektocht de besluitvorming te veel mag afremmen. Met een stemming als een theoretische mogelijkheid (dat is belangrijk) maar zonder daar al te snel actief gebruik van te maken. Het zou natuurlijk niet altijd lukken in de politieke setting die de gemeenteraad nu eenmaal is, maar ik ben ervan overtuigd dat een voorzitter die actief probeert om compromissen te vinden, om zinvolle invalshoeken te combineren, om de confrontatie af en toe te ontmijnen ook nuttig zou kunnen zijn.

Een gemeenteraadsvoorzitter moet een goede ceremoniemeester en een neutrale scheidsrechter zijn. Maar een beetje méér zou ook interessant zijn…