No, it’s “Molenstraat”, not “Molenbeek”. No relation, really.

Ik ga de VS maar even vermijden, denk ik. Of Israël. Met mijn thuisadres kom ik wellicht niet meer door de grenscontrole. Maar ze kwamen niet uit de Molenstraat, de terroristen. Niet uit de Molenakkerstraat, niet uit Molenheide. Uit Molenbeek. Je zal er maar wonen, denk ik dan. En nog meer : je zal er maar gemeentebestuurder zijn.

Terecht werd in de voorbije dagen in de pers, ook de internationale pers, gewezen op de verantwoordelijkheid van de lokale beleidsmakers in Molenbeek, de oud-burgemeester op kop. Toch begrijp ik ook hun verwarring. Niemand in de Molenbeekse gemeenteraad heeft ooit een krediet goedgekeurd op de begrotingspost “Zelfmoordaanslagen”. Niemand heeft er wellicht zelfs ooit bij stilgestaan dat het gevoerde beleid ooit verantwoordelijk zou worden gesteld voor internationaal terrorisme. Toch blijken de aanslagen in Parijs ook voor een deel het -uiteraard onbedoelde- gevolg van het woonbeleid, het sociaal beleid, het veiligheidsbeleid in één gemeente van dit land.

Molenbeek is groter dan Essen, maar ik vermoed toch dat het er vaak hetzelfde aan toegegaan is. Dat een RUP of een politiebegroting grotendeels beoordeeld worden op hun onmiddellijke gevolgen : de grond van deze of gene die bouwgrond wordt, het fietspad dat er wel of niet komt. Dat er incrementeel wordt geredeneerd : hoeveel verschilt dit jaar van het vorige ? Kunnen de alweer licht gestegen pensioenkosten opgevangen worden door van drie naar twee patrouilles te gaan. Ik zeg maar iets.

Wellicht ligt zelfs heel wat van wat na nader onderzoek “problematisch” beleid kan worden genoemd vast in unaniem goedgekeurde beslissingen, waarvan de voorzitter van de gemeenteraad alleen de titel heeft voorgelezen en de schepen wat verveeld de essentie kort heeft uiteengezet. “Iedereen akkoord ? Volgend punt.”

Zagen sommigen wel de bredere lijn, of werd er “en stoemelings”, van dag tot dag, van dossier naar dossier, gelaveerd ? Zien sommigen wel de link tussen de vergunning voor de bouw van een wijk en het inwijkingsbeleid dat er het gevolg van is ? Tussen het type activiteiten dat georganiseerd en ondersteund wordt en het soort sociaal weefsel dat ermee wordt opgebouwd ? Was burgemeester Moureaux een “evil genius” en zo ja, geldt dat dan voor zijn schepenen, ambtenaren, raadsleden ? Ik weet het niet. Het is ook niet altijd eenvoudig om tussen de bomen het bos te zien, om gevolgen op langere termijn van beslissingen in te schatten. De waarheid is wellicht genuanceerd, grijs. En ook : wie heef het meest boter op het hoofd, degene die stuurt, degene die ziet en niet ingrijpt, of degene die niet wil zien en dus ook niet hoeft in te grijpen ?

Soms kan het overigens wel : het niet (of met tegenzin) afdwingen van een rood verkeerslicht draagt bij aan wetteloosheid. Een beleid dat de gemeente snel volbouwt draagt bij aan verkeersdrukte en dus aan verkeersonveiligheid. Een overaanbod aan woningen draagt bij aan inwijking, en een bepaalde type woningen trekt een bepaald type inwijkelingen aan. Zo eenvoudig zal het niet altijd zijn, maar het loont wel de moeite om het -meer dan vandaag- te proberen. Om de gevolgen op langere termijn in te schatten van keuzes die nu worden gemaakt. Om ten minste te proberen zich bewust te blijven van de grote en af en toe zelfs verpletterende verantwoordelijkheid die óók lokale politiek met zich mee kan brengen.

Misschien moet er op elke nota aan het college of de gemeenteraad maar een waarschuwing komen : “Lokaal beleid kan grote gevolgen hebben.” Met een foto van Parijs. En één van Molenbeek.