Het is lang geleden dat ik hier nog iets over de Israëlisch-Palestijnse kwestie schreef. Ik vind dat nochtans een erg intrigerend conflict, dat in al zijn pijnlijkheid de aandacht vasthoudt. Maar het is zo verdomd moeilijk om er iets evenwichtig over te schrijven. Net dat maakt het moeilijk. Mijn twee uitgangspunten zijn duidelijk : Israël heeft het recht op een veilig bestaan, de Palestijnen hebben het recht op een leefbare eigen staat gevormd door Gaza en de Westelijke Jordaanoever.

Om te beginnen zijn dat al géén algemeen aanvaarde beginselen. Je kan een overtuigende case opbouwen om uit te leggen dat Israël er nooit had mogen komen, en je kan ook overtuigend uitleggen dat aan een eigen Palestijnse staat zoveel randvoorwaarden voor Israël verbonden zouden moeten zijn dat ze er eigenlijk niet kan komen. Het tweede probleem is dat je zelfs met mijn uitgangspunten (die ik zeer redelijk vind) posities moet innemen die je even objectief bondgenoot maken met respectievelijk de overtuigde antisemieten en de al even overtuigde moslimhaters. Niet het soort gezelschap waarin je wil vertoeven, maar beide kampen vereenzelvigen er hun tegenstanders ook mee. De gezamenlijke geschiedenis van het Joodse en het Arabische volk met Europa maakt het nog moeilijk : van pakweg de kruistochten tot de Shoah, erfzonden genoeg om te worden beschuldigd van het Kwaad – door de bewoners van een stuk wereld waar het verleden zwaarder weegt dan bij ons, maar dat kan hen ook al niet zo gemakkelijk verweten worden. Je zou soms willen dat je als Japanner of Chinees een onpartijdig oordeel zou kunnen vellen, of het toch proberen.

De beide partijen in het conflict maken het ook niet gemakkelijk. Hamas gebruikt volgens mij inderdaad bewust burgers als een soort menselijk schild, maar Israël doet vervolgens echt niet veel moeite om hen niet te treffen. Om maar iets te noemen. En de enige bemiddelaar met het gezag om op tafel te kloppen -de VS- is, ook alweer dankzij de geschiedenis, niet echt neutraal te noemen – ook al doet John Kerry absoluut zijn best.

Toch zijn mijn uitgangspunten in principe niet onverzoenbaar. Twee staten die in een strak internationaal gegarandeerd kader naast elkaar bestaan, dat zou moeten kunnen. Daar lijken vooralsnog velen het over eens. Maar misschien bestaat alleen de bestemming nog, en is de weg al lang niet meer begaanbaar. Zelfs dan moet de karavaan worden aangemoedigd om te vertrekken. En blijft het nuttig om, met alle beperkingen, te trachten om een afgewogen moreel oordeel te vellen. De Koran, de Torah, de Bijbel en het gezond verstand verbieden bijvoorbeeld minstens om onschuldigen te doden – of om dat te proberen met vliegtuigbommen, raketten, geweren of messen.