Kent u SCOTUS ? Mogelijk niet.  Het gaat immers om een typisch Amerikaanse afkorting voor een al even typisch Amerikaanse instelling : the Supreme Court of the Unites States – het Hooggerechtshof dus.  Een Hof dat de voorbije dagen het wereldnieuws haalde door te beslissen om de “Affordable Care Act”, de gezondheidszorgwet die president Obama als zijn grootste verwezenlijking ziet, niet te vernietigen.  Daar leek het immers wel op te zullen uitdraaien : vijf van de negen rechters in het Hof zijn door Republikeinse presidenten benoemd.  En de Republikeinen lijken er alles voor over te hebben om “Obamacare” ten gronde te richten.

Maar John Roberts, Chief Justice -voorzitter- van het Hof stemde met de linkervleugel mee. Mogelijk vooral om de geloofwaardigheid van zijn instelling te redden, maar dat valt natuurlijk niet te achterhalen.  Bovendien met een adder onder het gras : het Hof keurde de verplichte ziekteverzekering goed als een “toegelaten belasting”, een label dat Obama en de Democraten liever niet op hun wet geplakt zien.  Het zou natuurlijk vreemd zijn overgekomen als de hoogste rechters van de VS klaarblijkelijk puur op partijpolitieke gronden zouden hebben geoordeeld.  Wat dus niet is gebeurd.

Obama haalt zo een belangrijke slag thuis.  Tegelijk wordt het Amerikaanse volk herinnerd aan het belang van het Hof.  En van de bevoegdheid van de president om de rechters voor het leven te benoemen.  Nu vier van de negen zittende rechters de tachtig naderen, uiteraard geen onbelangrijke taak.  Op zich eigenlijk al reden genoeg om Obama te herverkiezen : één “liberal” die vervangen wordt door het soort reactionair waar Romney voor zou kiezen zou het Hof vooral ethisch erg naar rechts doen doorslaan.  En aangezien het Hof met name over kwesties als abortus, de doodstraf, … een cruciale rol speelt in de VS, en die VS op haar beurt in de rest van de wereld, is de toekomst van het Hooggerechtshof voor iedereen relevant.

Ik volg daarom het wel en wee van SCOTUS.  Maar ook omdat ik het gewoon een boeiend gegeven vindt : een sterke grondwet die bewaakt wordt door een Hof dat zich alleen uitspreekt wanneer het een zaak wil behandelen – uiteraard een relatief probaat middel tegen gerechtelijke achterstand.  De beste vergelijking is wellicht die met het Europees Hof voor Justitie of met het Duitse Bundesverfassungsgericht – allebei hoven voor wie principes op de eerste plaats komen, en pas daarna de politieke realiteit van het moment.  Ik vrees dat het in onze contreien minder voor de hand ligt, ook al omdat er hier geen stevig basisdocument is dat toelaat om principiële knopen door te hakken.  Zodat ik het voorlopig moet stellen met de “belevenissen” van Roberts, Kennedy, Alito, Kagan, Sotomayor, Ginsburg, Thomas, Breyer en Scalia…