De inzet van de verkiezingscampagne lijkt de laatste dagen wel de jobkorting te zijn. Open Vld wil die verdubbelen, de andere partijen zien dat vooralsnog niet zitten, en sommigen zijn helemaal tegen (Groen!). De jobkorting is bedoeld om werken aan te moedigen, en dat is bijzonder hard nodig in dit land. De kritiek van Groen!, die vinden dat het belastingvoordeel niet alleen naar de werkenden zou mogen gaan, deel ik dus niet. Ik volg Mieke Vogels ook niet als zij zegt dat het geld best ergens anders naartoe had mogen gaan – de te hoge belastingdruk op arbeid in dit land is ook een prioriteit, net zoals -uiteraard- bijkomende investeringen in de zorgsector en het wegwerken van de wachtlijsten. Tenzij Vogels bedoeld dat het geld van de jobkorting niet efficiënt gebruikt is. Dan volg ik wel.

Waar gaat het over ? De jobkorting is de 250 EUR die we in februari allemaal extra bij ons nettoloon hebben gevonden. Hoera, mooi cadeau. Maar de vraag die we moeten stellen is of er één Vlaming extra aan de slag zal gaan dankzij die korting. Daarvoor moeten we in de eerste plaats kijken of die 250 EUR de werkloosheidsval vermindert. Die val is het verschil tussen een uitkering (en alle extra voordelen die die meebrengt, zoals het recht op bepaalde goedkopere tarieven) en een loon (en de nadelen die werk meebrengt, zoals bijvoorbeeld het moeten betalen van vervoer en kinderopvang). Hoe pakt de werklustige Vlaming die vergelijking aan ? Zij/hij kijkt naar het nettoloon dat elke maand op de rekening komt. Daarbij houdt niemand echt rekening met wat er nog eenmalig bijkomt. Die 250 EUR gaat dus veel minder efficiënt zijn dan elke maand 20 EUR toekennen. Liefst via de sociale zekerheid. Maar dat kan Vlaanderen niet – tenzij de federale overheid en/of de sociale partners eraan zouden meewerken. Dus moet daarvoor een oplossing worden gezocht, maar de jobkorting zoals ze nu is lijkt me niet erg efficiënt.

Er is natuurlijk een omweg : de korting creëert ook jobs omdat we ze gaan uitgeven, en er zo bedrijven geld ontvangen dat ze ook kunnen gebruiken om lonen te betalen. Maar ook daarvoor is de korting niet zo geschikt : mensen hebben de neiging om hun courante uitgaven te baseren op hun courante inkomsten (wél zo verstandig) en eenmalige inkomsten belanden gemakkelijker bij de bank. Dus ook op die manier bekeken is de jobkorting niet het best mogelijke gebruik van het Vlaamse budget.

Tenslotte is er de vraag naar wie de korting moet gaan, als ze er dan toch is. Naar de lage lonen, of naar iedereen ? Het grootste effect op de werkgelegenheid krijgen we in elk geval met een korting voor de lage lonen. Maar de belastingdruk is voor iedereen te hoog, en bovendien moeten we opletten voor een lage loonval (mensen die de opslag die ze zouden kunnen krijgen helemaal aan de fiscus moeten afgeven, zouden hun extra inzet voor een eventuele promotie wel eens achterwege kunnen laten…). Een middenweg is dus aangewezen.

Mijn voorstel voor de jobkorting : we behouden het huidige bedrag voor iedereen, we verdubbelen ze voor de laagste lonen en laten die extra korting dan geleidelijk nul worden bij het gemiddelde loon. Bovendien, en dat is cruciaal, zorgen we voor een maandelijkse verrekening via de sociale zekerheid én maken we met de sociale partners de afspraak dat ze de minimumlonen een aantal jaren bevriezen (en in de sectoren met een eigen hoog minimum toelaten dat mensen aan het algemeen minimumloon worden aangeworven). Mijn aanpak is véél moeilijker te realiseren dan wat Open Vld wil én dan wat de Vlaamse regering nu heeft gedaan. Maar het geld wordt zo wel effectief omgezet in meer jobs in Vlaanderen. En daar gaat het toch om ?

Tenslotte moet ik er nog voor alle zekerheid nog bij zeggen dat de jobkorting een beetje kan bijdragen tot het aanpakken van de crisis, maar niet fundamenteel het verschil zal maken. Er is op veel vlakken een andere aanpak nodig, en het zou behoorlijke onzin zijn om dat debat te willen herleiden tot één beperkte maatregel.