Hoe lang al zou ik met een lidkaart van een politieke partij op zak lopen ? Ik vermoed van eind jaren 1980 of begin jaren 1990. Vast staat dat Jaak Gabriëls voorzitter was van de VU toen ik zijn partij vervoegde. En dat al zeer vlug, in 1992, Bert Anciaux de leiding overnam, terwijl Gabriëls met Verhofstadt de VLD oprichtte. Sinds die dag is Anciaux voortdurend de bepalende figuur -of toch minstens één van de twee à drie bepalende figuren- geweest van de (nationale) politieke partij waar ik bijhoorde. Ik ben hem “gevolgd” van de VU toen die streed voor het eigen voortbestaan tot bij de VlaamsProgressieven van vandaag – en de hele tijd zijn het ook -en vaak vooral- zijn keuzes geweest die ook voor mij de richting hebben bepaald. Dat kan niet anders dan betekenen dat ik heel wat waardering heb voor Bert Anciaux, dat hij één van mijn politieke inspiratiebronnen is. Zijn sterke geloof in een betere samenleving, zijn enthousiasme, zijn deskundigheid en zijn gevoel voor wat in de maatschappij leeft heb ik altijd weten waarderen. Bovendien herinnerde hij er Vlaanderen terecht aan dat politiek niet enkel een rationeel-technisch gegeven is, maar over mensen en dús ook over emoties gaat. Bert Anciaux was, is en zal ook morgen nog een degelijk minister en een bekwaam politicus zijn, die overigens veel heeft betekend voor het cultuurbeleid in Vlaanderen. Deze website, tenslotte, is zondermeer schatplichtig aan die van hem.

Maar sinds enkele dagen deel ik met Bert Anciaux niet langer één partij. Ik heb daarvoor niets moeten doen, gewoon mijn lidkaart van VlaamsProgressieven níet opzeggen volstond. Bert Anciaux is sinds enkele dagen niet langer lid van de partij-van-Bert-Anciaux. Want zeker in de beeldvorming was dat de definitie van Spirit/Vl.Pro, meer (véél meer) dan het links-liberalisme. Zijn partij is daarmee verlost van de wispelturigheid van Anciaux, het voortdurend doorkruisen van ook door hem aanvaarde partijstandpunten met al te emotionele, en soms populistisch-linkse oprispingen, van zijn strategische keuzes die soms toch vooral leken te dienen om te bestendigen wat moest bestendigd worden (het ministerschap). Of de partij zonder hem kan bestaan, valt nog te bezien. Maar ik begrijp goed het gevoel van opluchting, zoals dat deze week ondermeer door Nelly Maes werd verwoord.

Anciaux vertrekt niet alleen. Heel veel goede krachten verlaten Vl.Pro. Wie zoals Anciaux uiteindelijk de sociaal-democratie boven het links-liberalisme verkiest, hoort beter inderdaad thuis bij de sp.a. Hopelijk kunnen de nieuwelingen daar een beetje vermijden dat de partij verder rijdt op het doodlopende linkse spoor naar het socialisme à la Martine Aubry of Laurette Onkelinx. Maar dat geloof ik niet echt : Anciaux zal die trein niet proberen te stoppen, en hoeveel respect ik ook heb voor veel van mijn kersverse ex-partijgenoten, tegenover de krachten van de klassieke socialistische zuil werpen ze maar weinig gewicht in de schaal. Wie denkt het Vl.Pro- gedachtengoed binnen de sp.a te kunnen meenemen én daarvoor een forum te vinden (in de vorm van een mandaat) zal volgens mij nog sneller bedrogen uitkomen. Ik kan me niet voorstellen dat de sp.a-achterban in tijden van schaarste (aan verkiesbare plaatsen op de lijsten) echt zit te wachten op -overigens erg bekwame en sympathieke- mensen als Koen T’Sijen of Stijn Bex.

Caroline Gennez windt er geen doekjes om : wie wil meewerken aan een sociaal-democratisch project zal daarvoor aansluiting vinden bij de sp.a – misschien moet er daartoe een lichte aanpassing van de partijnaam komen, van het logo of van de voetnoten in het programma. Maar fundamenteel zal de sp.a de sp.a blijven. Ten gronde zegt zij net hetzelfde als Mieke Vogels, die deze week eventuele dwalende Vl.Pro schapen welkom heette in de eigen stal, als ze maar weten dat Groen! voor het eigen ideeëngoed gaat en geen links-liberale partij is. Ik ben Vogels erg dankbaar voor die duidelijkheid – en vind zelfs Gennez relatief helder, gezien ze strategisch belang heeft bij iets meer mist.

Voor wie er nog aan twijfelt : de sp.a zoals die partij vandaag denkt en handelt is voor mij geen optie – en zou dat overigens ook niet zijn als ik niet lokaal politiek actief zou zijn, voor wie daaraan twijfelt. Al ben ik (weer eens) zeer gelukkig met de lokale PLE-lidkaart die in mijn portefeuille zit. Ik zie ook wel in dat deze week niet meteen een hoogtepunt in de geschiedenis van Vl.Pro is, en dat wat overblijft van de partij sterk lijkt op het orkest van de Titanic. Maar ik ben erg benieuwd naar het muziekstuk dat er gespeeld gaat worden, want de partituur (in korte of lange versie) ziet er nog steeds veelbelovend uit.

En de eerste vioolspeler, briljant maar vaak uit de maat klinkend, is weg. Dag Bert. Het ga je goed.