Archief van
Maand: april 2011

Gepeperde rekening

Gepeperde rekening

De Hongaarse republiek draagt de vlag van het Europees Voorzitterschap, en zo zat ik de voorbije dagen in het altijd schitterende en deze keer ook zonnige Boedapest. Ik heb de uren vooral vergaderend doorgebracht (in een prachtige ruimte, maar galmend als een kerk en dus niet zo vergadervriendelijk), en bovendien heb ik hier al eens eerder de pracht van de stad bezongen. Dat ga ik dus niet doen. Ook over het voorzitterschap heb ik niet zoveel te zeggen : Hongarije wordt voor zijn “eerste keer” geconfronteerd met de Eurocrisis en alles wat daaruit voortvloeit. Niet meteen een cadeau. Op het domein dat ik goed ken (werkgelegenheid, dus) blijven de Hongaren overeind en vooralsnog blijven de grote lijnen van wat de vorige voorzitter (wij, in casu) op de rails zette overeind. Dat lijkt me al heel wat. En over de vraag of het zin heeft om zowat elk gerecht van paprika te voorzien en/of te roken ga ik ook niet uitweiden.

Wat blijft er dan over ? Ik ben voor het eerst in het bijzonder indrukwekkende Hongaarse parlement geweest. Waarin de kroonjuwelen een absolute ereplaats innemen, als min of meer hét symbool van de Hongaarse onafhankelijkheid.

Hongarije worstelt volgens mij iets harder dan de buren met het communistische verleden (er wordt veel sterker in termen van “bezetting”over gesproken, zelfs al hebben de Hongaren veel vroeger minstens een stukje vrijheid herwonnen). De juwelen van Sint-Stefanus vereenzelvigen het Hongarije van vandaag met het oude (grote) Hongaarse rijk. Ze identificeren de republiek met een positief beeld van de voormalige monarchie.

Het staat in de sterren geschreven dat op het grondgebied van wat vandaag België is ooit de republikeinse staatsvorm zal voorkomen (wat heb ik dat voorzichtig gezegd). Hoe zal er dan worden teruggekeken op de monarchie ? Wat zal er in de tand des tijds op een positieve manier overeind blijven ? De rol van Albert I in de Eerste Wereldoorlog, wellicht. De “goede mens” die Boudewijn was, mogelijk. En de “in een onmogelijke rol geduwde maar zich al bij al uit de slag trekkende en zich daarbij zelf gelukkig relativerende” huidige koning misschien ook (een voetnoot voor prins Karel kan er eventueel ook nog af, wegens geen echte fouten gemaakt). Zal dat opwegen tegen de misdaden van Leopold II in Kongo, de historische vergissingen van de koppige Leopold III… en de fratsen van de huidige koningskinderen (de grappige worden terecht uitvergroot door Walter Baele en C°, de minder leuke vergroten zichzelf wel uit) ? Alles hangt er natuurlijk vanaf wanneer en hoe de balans zal worden opgemaakt. Bij gebrek aan kroonjuwelen zullen de Belgische sowieso nooit een ereplaats verdienen in welk gebouw dan ook. Zou er iets anders inzitten ?

Niet meer van Belang ?

Niet meer van Belang ?

Het Vlaams Belang heeft een probleem. De beste omschrijving lijkt me “wordt bedreigd met toenemende irrelevantie”. De oorzaak van het probleem is dubbel. De eerste is het volgehouden cordon sanitaire. Men kan daar voor of tegen zijn op principiële gronden (ik ben vóór de absolute kern van het cordon : “gij zult geen coalities sluiten met het Belang” – en eventueel bij uitbreiding “gij zult u ook niet door het Belang laten gedogen) en tegen allerlei uitwassen die daarmee niets te maken hebben. Feit is dat het geesteskind van Jos Geysels op korte en middellange termijn het Belang slapen rijk maakte (maar net niet rijk genoeg) maar op lange termijn wellicht bijdraagt aan het einde ervan. De kiezer heeft erg lang kunnen leven met een partij waarop een stem geen enkel nut had (bij gebrek aan –reëel of gepercipieerd- nuttig alternatief op een aantal terreinen) maar dat geduld blijkt niet eindeloos. Ook al omdat het Belang er ook niet voor gekozen heeft om minstens te proberen naar een langzaam toenemende relevantie (annex afzwakking van het soms wel erg extremistische discours) toe te werken, zoals bijvoorbeeld bepleit door wijlen Marie-Rose Morel.

De tweede factor is uiteraard Bart De Wever (bien étonné de se trouver ensemble avec Jos Geysels, of net niet). De N-VA heeft het Vlaams-nationalisme relevanter dan ooit gemaakt. Door stilaan opnieuw alle strekkingen binnen de stroming onder één vlag te verenigen – blijkbaar moest dat vanuit de radicale vleugel gebeuren, en over centrum-rechts, wat de kracht van de politieke analyse bevestigt die De Wever tien jaar geleden maakte. En op basis van zijn persoonlijkheid, die nu eenmaal een perfect uithangbord is voor een complexloze moderne Vlaams-nationalistische aanpak. De koppeling die het Belang maakt(e) tussen een totaal compromisloos en dus onvruchtbaar Vlaams-nationalisme en een extreem-rechts vreemdelingenstandpunt heeft Vlaanderen zware schade berokkend, en doet dat vandaag nog. Hoe grondiger de recuperatie van het Vlaams-nationale gedachtengoed door de N-VA (of anderen, maar ik zie niet in wie), hoe beter.

En dus dreigt de irrelevantie voor het Belang. Dat leidt tot een leegloop in het mandatarissenbestand. Ik behoor niet tot degenen die vinden dat eender welke Belangmandataris voor eeuwig met een erfzonde besmet is, maar ik vind ook niet dat elke Vlaams Belanger zich zomaar kan “omscholen” tot respectabel lid van een democratische partij (N-VA, Open Vld, CD&V, …). Wie bijvoorbeeld alleen vindt dat het vreemdelingenstandpunt door het Belang verkeerd gebracht werd, maar in se wel klopte, kan volgens mij beter op een afstand gehouden worden. Wie na jaren op een populistische manier “alles is rot” heeft geroepen, hoort in het systeem niet thuis. Ik stel vast dat N-VA van hei(n)de en verre oud-Belangers aantrekt. Ik hoop dat de partij zijn oordeelsvermogen niet verliest en de brede volkspartij die ze geworden is niet in handen geeft van mensen die nooit iets hebben bijgebracht aan een betere Vlaamse samenleving.

Wie een beetje verder kijkt dan de Vlaamse grenzen, moet zich overigens wel afvragen waarom het Belang nu niet aanslaat, en dat wellicht ook niet zal doen met een harde anti-Islamboodschap, waar Wilders en Le Pen dat wel doen. Mijn (zonder meer onvolmaakte) analyse is dat Wilders wél relevant is : hij houdt op dit moment de regering overeind. En Wilders is zuiver anti-Islam : de combinatie die het Belang maakt met het Vlaams-nationalisme leekt ooit een sterkte maar is nu wellicht een strategisch nadeel. Le Pen (de dochter) koos dan weer voor een humaner discours én heeft natuurlijk het voordeel dat het alternatief (Sarkozy) zwalpt. Er moeten nog meer buitenlandse gelijkenissen en verschillen te maken zijn, maar daarvoor ken ik pakweg Denemarken niet goed genoeg. Toch past één verwittiging : zelfs het Belang kan een tweede adem vinden, en de andere partijen zorgen best voor een duidelijke en eigentijdse strategie voor het geval dat zou gebeuren. Al zie ik de wederopstanding niet gebeuren zolang Dewinter en Annemans de lakens uitdelen bij het Belang. Een nogal geruststellende gedachte, wat mij betreft.