Tom Bevers

Op 14 april schreef ik hier over het stapeltje boeken dat op mij lag te wachten. Heb ik dat lijstje ondertussen afgewerkt ? Bijna. Alleen het eerste boek, dat over ruimtelijke ordening, is nog niet helemaal uit. Wat meteen aantoont dat ik de volgorde niet heb gerespecteerd…

Wat heb ik dan wel gelezen ? Het boek over De Wever heb ik in één keer uitgelezen. Dat ik daardoor op de betrokken avond te laat in mijn bed lag, moet voor wie mij kent meteen duidelijk maken dat ik het bijzonder boeiend vond. Het deed me denken aan de epische beschrijvingen die Hugo De Ridder destijds van de politieke crisissen in dit land maakte. Een blik achter de schermen, met zeer veel relevantie voor wat zich vóór de schermen afspeelt. Een blik ook op de meest relevante Vlaamse politicus van dit moment, ook al blijkt burgemeester van Antwerpen “zijn” een ander vak dan het “worden”. Een boek dat al wie naar de “moeder van alle verkiezingen” in 2014 uitkijkt gelezen moet hebben – en dat overigens ook leert dat een briljant strateeg wat geluk nodig heeft, zoals de ook nogal doorgewinterde tegenstander van De Wever, premier Di Rupo, de voorbije weken tot zijn vreugde mocht vaststellen.

Ik las ook Meneer de Burgemeester en herkende een ambt en een dorpspolitiek uit een afgesloten verleden, dat jammer genoeg soms nog doorleeft in de mentaliteit – en ook al eens in het kiesgedrag. Een verleden van individueel dienstbetoon en burgemeesters die -afhankelijk van het perspectief- met gezond boerenverstand of dictatoriaal gebrek aan inzicht af en toe hun gemeente opstuwden in de vaart der volkeren, daarbij het dagelijks bestuur overlatend aan wie dat toevallig op zich nam (de secretaris, een schepen, desnoods de pastoor). Ik raad het boek aan onze burgemeester aan, als hij het al niet gelezen heeft. Ik weet zeker dat hij blij zal zijn dat hij de sjerp in de 21e eeuw mocht omgorden, ook al was het ambt vroeger wellicht eenvoudiger en vooral veel dankbaarder.

Ook het boek van Herman Suykerbuyk heb ik doorworsteld. De hermetische schrijfstijl en soms gespannen verhouding van de teksten met de regels van de Nederlandse grammatica maakten dat niet eenvoudig. Maar het blijft interessante lectuur, die me er nogmaals van overtuigde dat een democratie goede volksvertegenwoordigers nodig heeft, op alle niveaus. Als tegengewicht voor de uitvoerende macht. En dat Herman Suykerbuyk er zo één was. Un bon député de campagne. Meer moet dat niet zijn.

Overigens belandde een boek dat niet in mijn stukje stond in april alsnog bovenaan de stapel. The Ancestor’s Tale van Richard Dawkins wurmde zich bij het lezen van een Wikipedia-artikel in het “must read”-lijstje (het boek bestaat ook in het Nederlands, als “Het verhaal van onze voorouders”). Terecht, want het is een zéér sterk boek. Het volgt de evolutie in omgekeerde richting, waarbij het telkens op zoek gaat naar de laatste gemeenschappelijke voorouder van achtereenvolgens de mensen, de mensen en chimpansees, de mensen, chimpansees en gorilla’s… om zo na veertig stappen (wonderbaarlijk weinig) bij de oorsprong van het leven te belanden. De militant atheïstische Dawkins stopte er enkele (terechte) sneren naar het creationisme in, maar dat zijn niet meer dan voetnoten in een werk dat vooral het wonder van de evolutie uitlegt en illustreert. Dat hij het formaat van het boek aan de Canterbury Tales ophangt, geeft aan dat het boek ook enige literaire ambities heeft, en dit wat mij betreft ook vervult. Non-fictie van de bovenste plank.

Dat ik Strange Rebels ging lezen stond wel in het aprillijstje. Het jaar 1979 wordt daarin bekeken vanuit het perspectief van het aantreden van Deng Xiaoping in China, Margaret Thatcher in het Verenigd Koninkrijk en Ayatollah Khomeiny in Ira. En het jaar van het eerste bezoek van paus Johannes-Paulus II aan Polen. Verschillende, maar boeiende verhalen, al gaat het leggen van verbanden al eens ten koste van de diepgang.

Wat China betreft, heb ik dat dan later goedgemaakt door China’s War with Japan 1937-1945 te lezen. Een vergeten stuk van de Tweede Wereldoorlog, met een warrig verloop waarbij de overwinnaar (Chiang Kai-shek) zo goed als geen veldslagen won en vier jaar na de oorlog enkel nog over Taiwan regeerde. Maar wel een stuk van die oorlog dat wellicht voor de afloop van de strijd tegen Japan minstens zo belangrijk is geweest dan de eilandenstrijd die op Pearl Harbour volgde. En een strijd die een zeer grote invloed had op het land dat het wereldtoneel ondertussen mee domineert. Waar trouwens de visie van Kai-shek uiteindelijk vermocht wat zijn troepen niet konden : China domineren.

De Spycker heb ik ook nog niet helemaal uit. De stapel is dus nog niet helemaal verwerkt. Maar ik ben toch al een heel eind gevorderd. Een productieve vlaag van leeswoede, geholpen door lange treinreizen (en vliegreizen soms ook). Die me er ook aan herinnert waarom ik onze bibliotheek een belangrijke instelling vind, zonder er zelf te komen…

Op 11 juli brengen we elk jaar iets naar de Essenaren die een Leeuwenvlag uithangen. Die vlag komt in veel soorten en maten voor. Daar maken we geen onderscheid tussen, natuurlijk. Toch valt de allergrootste van de vlaggen vanzelfsprekend wel op. Waar vinden we die ? Wel, aan een gebouw waar alleen vrouwen met een hoofddoek wonen. Die dragen ze om religieuze redenen.

Wie het politieke debat in dit land volgt, ziet wellicht een levensgrote paradox opduiken. Die mogelijk van aanschijn verandert als ik erbij vertel dat ik het over het klooster van Mariaberg heb. Of toch ook weer niet helemaal. Een hoofddoek blijft tenslotte een hoofddoek, en de ene godsdienst kan vanuit het perspectief van een 21e eeuwse overheid niet fundamenteel meer- of minderwaardig zijn aan de andere, toch ?

De discussie over het dragen van een hoofddoek in de gemeenteraad van Boom, of achter het loket van Antwerpen, raakt de zenuwen van een moeilijk debat, waarin de zuivere redeneringen redelijk zeldzaam zijn (Boom was natuurlijk een “no-brainer” : politici horen een mening te hebben, en daarvoor uit te komen). Het debat vertoont raakvlakken met de discussie die we vorige week in de gemeenteraadscommissie “bestuur” hielden over de symbolen in het gemeentehuis. Maar gebouwen zijn geen personen. Voor een gebouw is “neutraliteit” gemakkelijker te bereiken dan voor een persoon.

In neutrale personen geloof ik namelijk niet. Hoe je ook je best doet om het te verbergen, je bent altijd “iemand”. Wie op mij beroep doet als federaal ambtenaar, gaat zelfs aan de telefoon beseffen dat er een Nederlandstalige man aan de andere kant van de lijn zit. En aan een loket kan je nog minder van jezelf “verbergen”. Mensen zijn niet “neutraal”, je kan er geen robots van maken (en zelfs de robot die de treinen aankondigt in sommige stations, is duidelijk een “vrouw”). Ambtenaren, maar eigenlijk al wie ten dienste staat van het publiek, moeten er wel voor zorgen dat wat ze doen zo neutraal mogelijk is. Ik moet iedereen even goed helpen, in welke taal ze me ook aanspreken. Aan het loket in het gemeentehuis moet iedereen zo goed mogelijk geholpen worden. Het zou mij niet storen dat en beambte daar een kruisje draagt, een pin van FC Antwerp of de regenboog van de homobeweging. Of gisteren een oranje lintje. Zolang islamieten en hetero’s maar gelijk behandeld worden. En Beerschotsupporters – al moeten we voor hen misschien tijdelijk positieve discriminatie invoeren…

Ik zou het veel erger vinden dat volstrekt neutraal uitziende ambtenaren bijvoorbeeld bouwvergunningen gemakkelijker zouden toekennen aan bevriende projectontwikkelaars, dan dat ze met een hoofddoek op alle aanvragen gelijk zouden behandelen.

Op de commissie besloot sp.a-collega Arno Aerden dat de symbolen in het gebouw hem niet zoveel konden schelen, zolang een overheid zich maar neutraal gedraagt. Dat vind ik een verstandige uitspraak, al geldt ze voor mij nog meer voor personen dan voor een gebouw.

We hebben gisteren in de gemeenteraad unaniem de titel van ereburger toegekend aan zuster Juliana. Zelden voelde een beslissing zo terecht aan. De burgemeester had de titel eigenlijk zelfs al beloofd, maar ik vind het lastig om hem dat “uit democratisch oogpunt” kwalijk te nemen. Als iemand het ooit verdiende om ereburger te zijn van onze gemeente, dan is zij dat wel. Ze werd door haar “orde” onlangs naar Heist-Op-Den-Berg verhuisd. Als volgend jaar de Leeuwenvlag niet meer aan Mariaberg hangt, moeten we misschien maar een bos bloemen naar daar sturen. Met hartelijke groeten aan onze ereburger-met-hoofddoek. Of hoe Essen soms onverwacht dwars kan zijn…

Habemus Papam ! Ik hoorde een beetje toevallig net op tijd van de witte rook, en kon dus de televisie opzetten om de aankondiging en het eerste optreden van de nieuwe paus te zien. De kardinalen lijken mijn advies min of meer te hebben opgevolgd : een niet al te jonge paus, uit een ander werelddeel. Het enige waar ik spijt van heb, is dat ik in mijn stukje hier niet meteen de pausnaam heb opgenomen : ik was van plan om de nieuwe Pontifex Johannes XIV óf het nog veel revolutionairder Franciscus aan te raden. Maar dat kan ik achteraf gezien natuurlijk gemakkelijk beweren !

Dat Jorge Bergoglio er op het eerste gezicht even conservatieve standpunten op nahoudt als zijn voorgangers, mag weinig verbazing wekken. Ik verwacht op dat vlak dus ook niet meteen grote wijzigingen, al zou een opening wat het celibaat betreft me toch niet verbazen. Maar Franciscus lijkt vooral een nieuwe, bescheiden en menselijke stijl te brengen, en dat lijkt me iets dat de Kerk vandaag goed kan gebruiken. Eerder dan vernieuwing te brengen, denk ik dat hij het in zich heeft om die in de toekomst mogelijk te maken, en dat zou al heel wat zijn. Bergoglio staat daarnaast voor de zware taak om het bestuursapparaat van het Vaticaan te hervormen. Dat zou hij volgens mij best aan een sterke nummer twee overlaten. Liefst een totale outsider. Al vrees ik dat de weerstand daar iets te groot voor zal zijn. Ik kan me goed voorstellen dat Franciscus ook daar de grote beslissingen liever aan zijn opvolgers overlaat…

Met Bergoglio wordt ook voor het eerst een Jezuïet paus. Dat is vrij opmerkelijk : stichter Ignatius van Loyola was er vierkant tegen dat de leden van zijn orde bisschop zouden worden – tenzij hen dat min of meer zou worden opgelegd. Ze moeten zelfs min of meer beloven geen functies binnen de Kerk na te streven. Ook nu zijn de enige kardinalen die geen bisschop zijn enkele jezuïeten – daarvoor hebben ze een speciale toelating van de paus nodig. Dat maakt dat Franciscus minstens formeel “tegen zijn zin” paus is geworden, en ook dat lijkt me geen slecht begin.

Net zoals het aftreden van Benedictus misschien wel zijn belangrijkste daad was, is het aantreden van de nieuwe paus ongetwijfeld belangrijk op zich. Al wat daarbij zou kunnen komen, lijkt me meegenomen…

Begin deze week maakte paus Benedictus XVI zijn aftreden bekend. Hij zorgde daarmee een beetje voor een donderslag bij heldere hemel. Helemaal onverwacht vond ik het nochtans niet : Joseph Ratzinger leek me altijd een vrij rationeel ingesteld iemand, die in dit soort zaken wellicht emoties naar de achtergrond kan schuiven. Daarmee brengt hij plots meer vernieuwing in de Katholieke Kerk dan de voorbije zeven jaar, al zegt het wel iets over die Kerk dat hij daarvoor de procedure die Celestinus V in 1294 had ingevoerd moest gebruiken.

Wellicht deed Benedictus als paus wat van hem kon worden verwacht. Na zijn voorganger was het aannemelijk dat er niet meteen met de conservatieve lijn zou worden gebroken, al heeft Benedictus die ook niet versterkt. En dat na Johannes-Paulus de Grote een minder charismatische opvolger zou komen, stond sowieso in de sterren geschreven.

De Kerk staat nu opnieuw voor een keuzemoment, al kan ze even goed beslissen om terug voor een tussenpaus te gaan – letterlijk. Bijvoorbeeld iemand die zich vooral toelegt op de toenadering met de Orthodoxe kerken, zoals aartsbisschop Leonard suggereerde. Of door vooral qua herkomst (en/of “kleur”) de pauskeuze als signaal te gebruiken, en minder op het vlak van de ideologische lijn. Ik zou het natuurlijk toejuichen als er meteen enkele knopen tegelijk werden doorgehakt. Maar ik kan me goed voorstellen dat de kardinalen toch even twijfelen vooraleer ze een getrouwde lesbische zwarte vrouw als opvolgster van Petrus aanstellen.

Ondertussen wordt er gepleit voor een expliciete leeftijdsgrens voor pausen. 75 jaar bijvoorbeeld. Ik weet niet of ik dat wel zo verstandig zou vinden : dat verandert de hele dynamiek van de pauskeuze en kan leiden tot electorale berekening. Iemand van pakweg 72 wordt dan plots een risicoloze keuze. Maar omdat er meteen bekend is dat er drie jaar later nieuwe verkiezingen zijn, ontstaat ook een soort dynamiek die we kennen van onze eigen politiek, of die van de Amerikaanse presidentsverkiezingen : iedereen zit met de volgende stembusgang in gedachten. Ook al staat die stembus in de Sixtijnse Kapel, en is het kiezerskorps eerder beperkt.

Habemus Papam ? Ik kan me voorstellen dat degene die gekozen wordt wel even moet slikken. En gelukkig van zijn voorganger kan onthouden dat je ook je pensioen kan aanvragen. Weliswaar met verblijf in een Vaticaans klooster , niet echt Benidorm…

Er was eerlijk gezegd weinig volk in de Kerstavondviering in de O.L.V.-Kerk. Was het de sneeuw ? Zijn er relatief gezien meer kerstvierders dan vroeger die op Kerstdag ter kerke gaan ? Of hebben meer mensen in de loop van dit jaar de kerkdeur mentaal achter zich dichtgetrokken ? Dat zou natuurlijk niet verbazen. Eerlijk gezegd, als er naast de katholieke kerk in Essen pakweg een anglicaanse zou hebben gestaan, dan zou ik daar zijn binnengestapt. Niet omwille van de lokale parochiegemeenschap, uiteraard. Maar de katholieke kerk bleek er dit jaar één te zijn met een erg kleine k : veel meer mensenwerk dan Gods Werk. En dan wordt de vraag “Wie gelooft er nog ?” al snel die van Yves Leterme enkele jaren geleden : “Wie gelooft die mensen nog ?” Ja, wie ?

Enkele uren voordien werd in Antwerpen Music for Life afgesloten. Met een schitterende opbrengst, maar vooral na enkele dagen die een heel warm gevoel door Vlaanderen laten gaan. Lokaal GvA-correspondent Kris telde 22 initiatieven in Essen alleen. Aan het Glazen Huis kwamen kloosterlingen geld afgeven en holebiverenigingen. Stond een honderdjarige die taart had gebakken, naast vijfjarigen die óók taart hadden gebakken. Ik zag Antwerpvlaggen en Beerschotsjaals – het schijnt dat zelfs dapperen zich met een Club Brugge-outfit durfden vertonen. De N-VA deed een leuke actie, en Groen! ook. En iedereen juichte elkaar toe en luisterde binnen hetzelfde uur goedgemutst naar K3 en naar Rammstein.

Ik ben zelf even op de Groenplaats gepasseerd, tijdens het winkelen. Ik heb vooral alle radio’s in mijn huis een week lang op StuBru gezet. En gewoon een plaatje betaald. Ik heb het nog live in de ether gehoord ook, aangekondigd door Sofie Lemaire herself. Wonderen moet je ook een béétje willen zien.

Je kan natuurlijk cynische bedenkingen hebben. Ongetwijfeld zaten er aan allerlei acties commerciële bijbedoelingen, misschien komt niet elke euro even goed terecht, en zo kan ik nog wel wat doorgaan. Maar die redenering vind ik véél te gemakkelijk. Wie zou overigens zonder (mijn) bijgedachten in de kerken gezeten hebben, dit jaar ?

Mocht ik aartsbisschop Léonard zijn geweest (God beware me daarvan !), ik zou een klein kapitaal zijn gaan afgeven aan het Glazen Huis. Zonder een woord te zeggen. Het zou wellicht één van de efficiëntste aflaten ooit zijn geweest.

En als die Jezus uit het evangelie vandaag in Vlaanderen zou zijn geboren, waar dan ? In het Noordstation, omdat er geen plaats was in een asielcentrum voor een jong Palestijns koppel ? In een half lege kerk ? Of op de Groenplaats ?

Zomaar een gedachte.

De schokgolf naar aanleiding van het ontslag van de Brugse bisschop Van Gheluwe is nog lang niet uitgedeind. Ik dacht dat we het stilaan wel hadden gehad met pedofilieschandalen in de Katholieke Kerk. Maar het ontslag van een Vlaamse bisschop bracht het de voorbije week allemaal wel heel dichtbij – al wisten we in Essen al wel hoe dicht het kon komen, natuurlijk.

In de eerste plaats past uiteraard medeleven met het slachtoffer, en bij uitbreiding met alle slachtoffers van soortgelijke misdaden. Maar daarnaast ook met al diegenen die zich dag na dag inzetten voor de Kerk, vanuit een oprecht geloof – in God en/of de mensheid. In het bisdom Brugge en daarbuiten. Medeleven met al voor wie de Kerk houvast bood en biedt in kwade en goede dagen.

Een krant relateerde de kwestie de voorbije dagen aan het (niet) bestaan van (een) God. Ik zie het verband niet, al kan ik wel begrip opbrengen voor die vraag. Ik zou het in vreemd vinden als deze kwestie iemand ertoe zou brengen zich in plaats van als “gelovig” nu als “ongelovig” te definiëren. Dat mensen “Rooms-Katholiek” schrappen, lijkt me dan weer wel zéér aannemelijk.

Nadat ik de hele dag een vergadering had voorgezeten stond dinsdagavond nog de gemeenteraad op het programma. Wat daaruit te onthouden valt, komt in de Nieuwsflits. Daarnaast trek ik nog twee conclusies…

We mogen het volgens Gaston en Ludwig niet over het jeugdsporttarief hebben, want dat staat in de beleidsnota. Tenminste, het staat er niet echt in, maar het had er moeten instaan. Niet dat het college geprobeerd heeft om het erin te zetten -een eenvoudig amendement zou daarvoor volstaan hebben- maar ze hebben het er wel over gehad. Hun woorden zijn wet geworden (het proces doet me wat denken aan de eerste verzen van het Johannesevangelie). Ik raad het college aan om geen voorstellen van mij meer goed te keuren, want dat zou ik er wel eens vanuit kunnen gaan dat alles wat ik bij de bespreking heb vermeld óók mee goedgekeurd is.

Oud-schepen Jos Van Loon is unaniem verkozen als voorzitter van de Gecoro. Het is op zich niet zo evident om drie jaar na het einde van een schepenambt alle stemmen van de eigen partij, van de oud-coalitiepartners en van de voormalige opposanten te krijgen. Ik hoop dat het hem plezier doet, maar vooral dat hij het draagvlak gebruikt om met een sterk en onafhankelijk gezag het belang van de goede ruimtelijke ordening in onze gemeente te dienen.

Ik heb destijds niet gestemd voor de “Grootste Belg”. Als ik dat wel zou hebben gedaan, zou ik wellicht voor Rubens hebben gekozen, zoals ik op deze site lang geleden heb uitgelegd. Niet voor pater Damiaan dus. Sint-Damiaan, moet ik eigenlijk zeggen.

Toch ben ik met veel interesse maandag in de kerk van Horendonk gaan luisteren naar het verhaal van Jef Vermassen over Damiaan. Een bijzonder goed initiatief trouwens van Essen en de Derde Wereld, de gemeente en de parochie. Een volle kerk leek me ook wel een geschikte omgeving om het verhaal tot zijn recht te laten komen. Al is het een vreemd land waar de advocaten de kerk vol laten lopen. O tempore, o mores…

Vermassen heeft me verbaasd. Ik had natuurlijk verwacht een uitstekend spreker in actie te zien. Dat was wellicht zelfs de belangrijkste reden dat ik naar Horendonk was afgezakt. Maar zelfs die redelijk hooggespannen verwachting heeft hij voor mij nog overtroffen. Ik zou niet graag in de assisenjury zitten die hij probeert te overtuigen. Wel voor het genot om naar hem te luisteren. Maar ik vrees dat hij me desgevraagd van de onschuld van Stalin en de schuld van Gandhi zou kunnen overtuigen…

En Damiaan ? Die komt zo natuurlijk goed uit de verf. Vermassen stelde hem heel Vlaams voor, als rebel die pragmatisch en met lak aan gezag -ik schreef bijna “aan God en gebod”- vocht voor wat hij juist vond. Dat maakt de man natuurlijk onvermijdelijk sympathiek. Soms ontbrak de mens een beetje in het verhaal. De Jozef De Veuster die af en toe onvermijdelijk moet hebben getwijfeld. Maar dat doen helden niet.

Heiligen misschien wel. Het concept “heiligverklaring” vind ik nogal vreemd, maar als er iemand het verdiende dan is het natuurlijk Damiaan. En voor een priester lijkt me dat uiteindelijk toch een heel wat grotere eer dan “Grootste Belg”…

Ik ben verbaasd. Verbaasd dat de benoeming van bisschop Léonard van Namen tot aartsbisschop zoveel verbazing opwekt. Ik zou immers pas echt verbaasd zijn geweest als Léonard het niet was geworden. Een bisschop wiens ideeën naadloos aansluiten bij die van de vorige én de huidige paus, perfect tweetalig, en bovendien met een onmiskenbare charme en charisma. Ze zouden in Rome wel gek zijn geweest om hem niet te kiezen, toch ?

Ik ben het (uiteraard) niet eens met de ideeën eens die hij de voorbije jaren heeft verkondigd. Het katholicisme waar hij voor staat is niet het mijne. Maar je kan mij dan ook eerder als “sociologisch katholiek” omschrijven, zoals het de voorbije dagen in een krant werd genoemd. En ik denk dat het Karen Armstrong was die zichzelf ooit een “soms praktiserend monotheïst” noemde, een omschrijving die ik ook nog wil aanvaarden. Mocht een godsdienstkeuze helemaal los staan van de cultuur waarin je opgroeit en leeft (quod non), ik zou wellicht bij een andere branche van dat monotheïsme uitkomen dan bij de Katholieke Kerk. Wil Léonard wel “katholieken” zoals ik ?

De Kerk in West-Europa lijkt er enigszins voor te hebben gekozen om de randkatholieken, zij die alleen de kerk betreden voor een doopsel, een huwelijk, een begrafenis en misschien een Kerstviering, los te laten. Niet met harde hand, maar gewoon door niet te proberen hen bij te houden. Om dan verder te doen met een stevige, rechtlijnige Kerk. In partijpolitieke termen vertaald : een programmapartij worden in plaats van een volkspartij.

Het verschil tussen dat randkatholicisme en het sociologische katholicisme in Vlaanderen (mijn definities) zit niet in de geloofsbeleving, maar wel in het feit dat in Vlaanderen heel veel, en heel grote, instellingen een formele of traditionele band met de Kerk hebben. Van CM tot KWB, van Caritas tot menig lokale harmonie. In tegenstelling tot de “losse” randkatholiek levert dat sociologische katholicisme de Kerk een bepaalde macht en invloed op, die ze op basis van de harde kern van gelovigen niet zou hebben. Om die te behouden, of toch om ervoor te zorgen dat de afkalving zéér langzaam verloopt, moet de Kerk dan wel de gemiddelde sociologische katholiek min of meer aan boord houden. En die (ik kan dat weten, want ik ben er één) verwacht dat de Vlaamse Kerk zich rekkelijker toont dan Rome, en zonder zich daarom al te actief te verzetten tegen de pauselijke leer vooral de nadruk legt op de inclusiviteit en de barmhartigheid van Christus’ boodschap. Vooral uitspraken over de individuele moraal liggen moeilijk, in het bijzonder wanneer de Kerk die moraal aan de gehele maatschappij (ook het niet-katholieke deel) probeert op te leggen. Kardinaal Danneels slaagde er als aartsbisschop meesterlijk in om daarbij de kerk én de Kerk in het midden te houden.

De uitdaging voor Léonard is volgens mij de manier waarop hij met dit gegeven zal omgaan. Bovendien denk ik dat dit veeleer een vraagstuk is dat in Vlaanderen speelt, en veel minder in Wallonië, waar de katholieke zuil sowieso minder sterk is. Ik kan me inbeelden dat de bisschop van Namen zich daar toch even zal in moeten inwerken. Misschien zit de oplossing er wel in dat hij trouw blijft aan zijn ideeën, maar veel ruimte biedt voor tegenspraak, voor dialoog en voor een praktijk die kan verschillen met zijn theorie. Ik kan me bijvoorbeeld inbeelden dat op die manier -om de organisatie te noemen die ik op nationaal niveau het beste ken- KSJ-KSA-VKSJ (drie K’s!) aan boord kan worden gehouden. De conservatieve waarden als enige ware vooropstellen, lijkt me de beste manier om het middenveld in Vlaanderen de komende vijf jaar grondig overhoop te zetten. Met mogelijk verstrekkende gevolgen : wat is de CM, want kan de CM zijn zonder de C ? Om er maar één te noemen.

Léonard lijkt me een verstandig man. De keuze zal dus bewust gemaakt worden. Ik zal er met interesse naar kijken.

De staat Israël bestaat 60 jaar. Die relatief eenvoudige vaststelling verbergt wat nog steeds één van de grote vragen in de wereldpolitiek is. Een soort Brussel-Halle-Vilvoorde x 1.000. Was het legitiem van de joden om een eigen staat te stichten, als reactie op het anti-semitisme dat culmineerde in de grootste verschrikking uit de wereldgeschiedenis : de holocaust ? Mocht daarvoor territorium worden geclaimd dat ooit ondubbelzinnig dat van de joodse staat was geweest, maar waar ze grotendeels werden verdreven door de Romeinen, en waar ondertussen anderen zich gevestigd hadden ? Twee hoofdvragen, die er tientallen andere juridische, historische, religieuze, politieke en militaire verbergen. Vragen die tot op vandaag inzet zijn van een conflict in het Midden-Oosten met stevige uitlopers over de hele wereld. Vragen ook die intern Israël en de Arabische tegenstanders verdelen, en die twee manier hebben gecreëerd om tegen dezelfde werkelijkheid aan te kijken, waarbij “waarheid” een relatief begrip is geworden (BHV x 1.000, zoals ik al zei).

Israël is met veel moed en visie maar ook met veel geld en geweld tot stand gebracht. Het bestaan ervan lost een stuk van de ereschuld van Europa aan het joodse volk af. “Een” Israël moet kunnen bestaat, “het” Israël in het oude Palestina bestaat. Voor mij is de staat hoe dan ook legitiem (geworden) – feiten creëren na een tijd altijd mee hun eigen legitimiteit. Maar de ontstaangeschiedenis van Israël heeft ook een ereschuld tegenover het Palestijnse volk gecreëerd. Dat dat volk fouten heeft gemaakt en nog maakt, zet het alleen maar (in grote lijnen) op gelijke voet met Israël zelf. De schuld zal grotendeels ingelost zijn zodra er een leefbare Palestijnse staat bestaat – met op één of andere manier een gedeelde macht over Jeruzalem (cfr. … BHV). Tot die dag staat Israël zwaar in het krijt bij de internationale gemeenschap. Wat de bewondering voor wat de voorbije 60 jaar tot stand werd gebracht door een groots volk met een enorm boeiende geschiedenis en een inspirerende religie niet hoeft te verminderen.