Tom Bevers

Juli is ook altijd een beetje januari. Neen, dan heb ik het niet over het weer. We kunnen er wel eens over klagen, maar de kans op sneeuw valt al bij al goed mee. Maar 1 juli is de start van de tweede helft van het jaar. Voor mij betekent dat bijvoorbeeld dat het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie wijzigt. In de volgorde waarin de landen aan de beurt komen zit een echo van het alfabet, en zo belanden we na Letland bij Luxemburg. Een groot geografisch verschil, en ook cultuur en politiek best een grote sprong, al heeft Duitsland beide landen erg diep beïnvloed.

Dit najaar zal ik dus regelmatig de LST naar Luxemburg mogen nemen. De LST ? Wel ja, de LageSnelheidsTrein. Die over het traject van Brussel-Zuid tot in de Groothertogelijke hoofdstad drie uur en zeventien doet. Op die tijd kan je vanuit hetzelfde station over en weer naar Parijs ! Ik heb nooit begrepen waarom niet in deze lijn wordt geïnvesteerd, om zo Luxemburg en meteen ook Straatsburg dichterbij te brengen. Volgens mij zou de kostprijs alleen al via de efficiëntiewinst voor de Europese instellingen die in Brussel, Luxemburg en Straatsburg zijn gevestigd worden terugverdiend. Naar verluidt ligt de knoop bij de NMBS. Niet zo verrassend natuurlijk…

Al geef ik toe dat de lange reis ook wel een beetje aan de charme van Luxemburg bijdraagt. Elk Ardeens stationnetje brengt je stapvoets dichter bij het doel. De stad die je bereikt ademt een unieke combinatie van authentieke charme en economische (vooral financiële) bedrijvigheid uit. Eigenlijk kom ik er dus wel graag. Maar goed ook, want in mijn agenda staan voor de volgende maanden nog minstens zes trips naar het op één na kleinste EU-land. Dat kost me een volle werkweek aan treinreizen alleen. Tijd om een paar goede (e-)boeken te zoeken !

De Europese politiek is natuurlijk bijzonder boeiend dezer dagen, maar ook over de oceaan zijn het interessante tijden. Het Hooggerechtshof besliste om in de gehele VS wetten te verbieden die het huwelijk van mensen van hetzelfde geslacht onmogelijk maakte. Daarmee volgt de invloedrijkste democratie in deze wereld na 12 jaar het voorbeeld van ons land. Zoals zo vaak in de Amerikaanse geschiedenis kwam het aan het “Supreme Court” toe om de knoop door te hakken. Ik heb hier al wel eens geschreven dat ik dat “SCOTUS” een boeiende instelling vind. Bijvoorbeeld omwille van de “dissents” : de rechters die het niet met het meerderheidsbesluit eens zijn (en in dit geval was het oordeel 5-4) kunnen hun tegenwerpingen aan het vonnis toevoegen. Dat leidt tot juridische maar soms ook taalkundige spitsvondigheden : hoe zo beleefd mogelijk uitleggen dat de ander nonsens uitkraamt ? Overigens hield het Hooggerechtshof ook de ziekteverzekeringswet die in het algemeen de naam “Obamacare” genoemd wordt overeind, een grote overwinning voor Obama. Dat twee van de zes rechters die dat besluit mee steunden door een Republikeins president werden benoemd, toont overigens aan dat het Hof minder partijpolitiek functioneert dat al te voortvarende commentatoren wel eens doen uitschijnen.

Over partijpolitiek gesproken… De schietpartij in Charleston leidt tot een boeiende discussie over de plaats van de vlag van de voormalige Confederatie zoals die tijdens de Burgeroorlog werd gebruikt (eigenlijk de “battle flag”, de officiële staatsvlag die destijds door de afgescheurde delen van de V.S. werd gehanteerd is een stuk minder omstreden). Voor velen is die vlag een teken van rassenhaat, en moet ze dus van openbare plaatsen worden verwijderd. In South-Carolina, de staat waar Charleston deel van uitmaakt, wappert ze sinds een aantal jaren niet meer letterlijk van de staatsgebouwen, maar er staat er wel één op het domein van het staatsparlement, naast een oorlogsmonument voor de Confederale gesneuvelden. Voor anderen gaat het om een historische vlag, die vooral de cultuur van het zuiden van de V.S. en de herinnering aan degenen die in de burgeroorlog vielen moet oproepen.

Of hoe vlaggen altijd verschillende interpretaties en emoties oproepen. Die bovendien aan wijzigingen onderhevig zijn. Vlaggen worden vereerd en verbrand. De Belgische driekleur is voor sommigen de vlag van hun vaderland, voor anderen het symbool van alles wat fout loopt in datzelfde land (dat ze dan wellicht niet hun vaderland zullen noemen), voor nog anderen is het de supportersvlag van een -vooral in vrienschappelijke wedstrijden succesvolle- voetbalploeg. De Vlaamse Leeuwenvlag roept een al even rijk spectrum aan beelden op. De vlag van de voormalige DDR staat voor sommigen voor de communistische repressie in dat land, voor anderen is het een pure uiting van “Ostalgie”. En zo kan ik nog lang doorgaan. Ik vind het terecht dat nu vanuit verschillende hoeken wordt opgeroepen om de battle flag naar het museum te verwijzen – maar kan me niet inbeelden dat al wie de “General Lee” in “The Dukes of Hazard” een mooie auto vond daar ook racistische connotaties aan verbond. Of hoe een vlag zo goed als altijd twee kanten heeft. Zoals zoveel in het leven, maar dan in gecondenseerde vorm.

Het Charlestondrama levert nog opmerkelijke beelden op. De preek (want dat was het) van president Obama op de begrafenis van één van de slachtoffers is om allerlei redenen het bekijken waard. Om vast te stellen dat geen Europees politicus die het in het hoofd zou halen om dit soort zeer religieuze speech te houden – of om te beginnen zingen in een toespraak. Er zijn wellicht ook weinig Europeanen die het zich zouden kunnen voorstellen dat er op een begrafenisplechtigheid überhaupt zo zou worden gesproken. Maar de preek is vooral interessant om te beseffen wat voor begenadigd spreker Obama is, en hoe zeer alle presidentskandidaten voor 2016 van geluk mogen spreken dat hij niet mag meedoen.

Ergerlijk, anders, achterlijk, dynamisch, racistisch, vooruitstrevend, onbegrijpelijk, herkenbaar… maar vooral altijd interessant. In drie letters : USA.