Een gemeentebestuur is geen eiland. Goede beslissingen zijn alleen mogelijk als ze mee gedragen worden door zoveel mogelijk groepen en mensen. Daarom is inspraak zo belangrijk. Op dat vlak gaat er heel wat verkeerd in Essen. Adviesraden worden onvoldoende ernstig genomen en ze krijgen niet de mogelijkheden die ze verdienen. Of ze worden door de meerderheidspartijen tot een karikatuur herleid. Hoorzittingen worden op het verkeerde moment gehouden, en worden vaak zeer slecht voorbereid en geleid. N-VA/PLE wil een echt inspraakbeleid in Essen.

Essen heeft enkele sterke adviesraden, maar dat is veeleer ondanks dan dankzij het gemeentebestuur. Daarin moet verandering komen. N-VA/PLE kiest voor krachtige en onafhankelijke adviesraden. Ze moeten alle ruimte krijgen om, vanuit hun eigen invalshoek en op basis van hun kennis en ervaringen, uitspraken te doen over de plannen van de beleidsmakers. Dat kan als er niet alleen om een advies wordt gevraagd wanneer dat verplicht is, maar telkens wanneer er in een beleidsdomein dat de raad aanbelangt, een beslissing wordt genomen. Daarbij moet dan alle informatie beschikbaar gemaakt worden, en moeten de nodige toelichtingen gegeven worden. Ook wanneer de raad zelf aangeeft dat hij een bepaald dossier wil bespreken, moet het gemeentebestuur daar voluit aan meewerken.

In elk geval moet elke poging tot beïnvloeding van adviesraden worden vermeden. Het heeft immers geen enkele zin om de eigen mening van de meerderheid of de administratie te laten bevestigen door een adviesraad. Een advies heeft in dat geval geen enkel nut. Zeker de Gecoro (adviesraad voor ruimtelijke ordening) lijdt onder dit euvel, zodat een grondige verandering zich opdringt.

Bovendien moet op een goed advies ook een degelijk onderbouwd antwoord komen. Weliswaar komt het de gemeenteraad (en soms het schepencollege) toe om beslissingen te nemen. Een advies komt met allerlei andere argumenten en factoren in een weegschaal terecht, en soms zal het niet zwaar genoeg wegen om de doorslag te geven. Maar dan moet die afweging wel duidelijk worden geargumenteerd en aan de adviesraad worden meegegeven.

De adviesraden zijn een goede manier om het middenveld bij het beleid te betrekken, maar ze volstaan niet om de individuele burger aan te spreken. Daarvoor dienen informatievergaderingen en hoorzittingen. Tussen beide willen we een duidelijk onderscheid maken. Op een informatievergadering legt het gemeentebestuur uit wat er beslist is. Het gaat daarbij om zaken waaraan in principe niets meer zal veranderen. Een hoorzitting heeft een andere functie : ze gaat aan de beslissing vooraf. Dat moet ook voor iedereen duidelijk zijn. Het heeft geen enkele zin om plannen aan een hoorzitting voor te leggen waaraan nauwelijks nog iets kan veranderen. Bij hoorzittingen over bestemmingsplannen of de inrichting van het openbaar domein willen we daarom in twee fasen werken. Het schepencollege maakt een voorstel over de principes van het project. Dat gaat naar de gemeenteraadscommissie en daarna naar een eerste hoorzitting. Vervolgens wordt de projectnota door de gemeenteraad vastgelegd. Op basis van die nota wordt dan een plan uitgetekend, bij voorkeur door het gemeentebestuur, als het niet anders kan door een studiebureau. Dat plan wordt opnieuw voorgelegd aan de commissie en aan een hoorzitting. Pas dan wordt het definitief vastgelegd.

Om hoorzittingen efficiënt te laten verlopen, worden ze best geleid door een professionele, externe gespreksleider die verder geen banden met het gemeentebestuur heeft.